Soms komt ondermijning dichtbij, zoals bij Statenlid Arjan de Kok

Hij vertelt zijn verhaal in het debat in de Provinciale Staten over ondermijning. Om aan te tonen hoe concreet de dreiging is. Het gesprek werd volgens De Kok al snel een beetje apart. 'Ik vroeg of hij ook het trapveldje erbij wilde hebben, maar toen zei hij:  ik heb helemaal geen paard. De man had een buitenlands of Marokkaans accent en ik vroeg waar heb je dan die paardenbox voor nodig?' 

De man antwoordde dat hij dat nodig had voor zijn hobby. Het antwoord van De Kok dat hij dan beter een ruimte in de schuur kon huren bood geen soelaas. 'Nee, nee, ik moest nu beslissen. Hij betaalde goed, direct beslissen. Nu ja of nee zeggen. Toen zei ik dat ik het niet deed en was het beng...hoorn er op.'

In de Staten was woensdag een ruime meerderheid voor het programma van de provincie om ondermijning tegen te gaan. Volgende week volgt de stemming, dan wordt ook gestemd over twee moties die het hoogstwaarschijnlijk allebei gaan halen. De VVD wil een pilot om in specifieke branches witwassen tegen te gaan, de partij doelt op 'winkels zonder klanten' of zoals fractievoorzitter Frederik Peters meemaakte: een patatzaak waar geen friet of frikandel wordt verkocht.

Ook voor de motie van de ChristenUnie mensenhandel aan te pakken is een ruime meerderheid. Fractievoorzitter Dirk Vreugdenhil vertelt over een ervaring die hem motiveerde tot deze motie. 'Ik sprak in Nijmegen met hulpverleners en zag een afwerkloods. Met houten schotten, blauwe gordijntjes. En die geur... die kan ik me nog steeds herinneren. Ik hoorde hoe vrouwen uit Bulgarije en Oost-Europa geld moesten verdienen voor hun pooiers.'

Het bestrijden van mensenhandel is normaal gesproken niet het eerste wat bij het takenpakket van de provincie hoort. 'Maar het gaat niet om of je wat kan doen, maar wát je kan doen', stelt Vreugdenhil. Woensdag werd bekend dat de politie Oost-Nederland vijf verdachten heeft opgepakt vanwege mensenhandel, gedwongen prostitutie en fraude. Onder meer een Arnhemmer en twee Tielenaren werden opgepakt.

Ook het Forum van Arjan de Kok diende de motie tegen menshandel mede in. Forum gaat ook voor het hele plan (voor een weerbare samenleving) stemmen, maar volgens hem ligt het probleem dieper. Want De Kok kon de potentiële huurder van de paardenbox weigeren, maar voor de boer in problemen is dat misschien wel een ander verhaal. 

'We kijken wel naar ondermijning, maar aan de andere kant zetten we boeren de rug tegen de muur. Dan wordt de verleiding groot om te zeggen: barst, de overheid heeft mij al zoveel gepakt, nu pak ik het geld. Al is het maar omdat de bank het terug wil. We moeten oppassen dat we met ons beleid (De Kok doelt op de regeldruk), ondermijning niet in de hand werken.' Hij hoorde ook verhalen van boeren waarvan het gezin werd bedreigd, als zij geen stalruimte ter beschikking zouden stellen.

Overigens is niet iedereen even enthousiast over het plan. De PVV noemt het een lege huls, zegt dat er veel meer geld nodig is en vindt dat de provincie ook naar de eigen weerbaarheid moet kijken: zoals de subsidies onder de 25.000 euro. Door het huidige beleid - waar dat soort subsidies direct worden vastgesteld - zou het volgens de PVV  in theorie mogelijk zijn dat katvangers elke keer een subsidie van 24.000 euro aanvragen. 'Als je dat tien keer doet, heb je 240.000 euro. Daar zou in theorie een drugslab van kunnen worden gefinancierd.'

Gedeputeerde Peter van 't Hoog zegt dat hij naar die subsidies wil gaan kijken. Er wordt pas volgende week gestemd omdat niet alle Statenleden vanwege gezondheidsrisico's voor corona en door gezondheidsklachten aanwezig konden zijn. Die vergadering is weer digitaal, zodat iedereen kan deelnemen.