'Jongeren zijn gevoelig voor groepsdruk', zegt deskundige over dodelijke stunt Zevenaar

'Het is heel belangrijk om geen aannames te doen over dit soort ongevallen. De politie onderzoekt de toedracht en daar zullen we op moeten wachten', zegt Ruud van Breda, gedragswetenschapper bij Dijksterhuis & Van Baaren, een gedragsbureau uit Nijmegen. Hij houdt zich veel bezig met verkeersveiligheid en hoe het brein omgaat met groepsdruk en ziet daarin vaak dezelfde aspecten terugkomen bij ongevallen in het verkeer.

'Jongen onderschatten eerder risico's dan ouderen en denken vaker dat hen iets niet kan overkomen. Ook overschatten jongeren vaak eigen vaardigheden, ze denken bijvoorbeeld beter te kunnen rijden dan andere mensen', vertelt Van Breda.

Maar groepsdruk en sociale normen spelen ook een grote rol bij het nemen van risicovolle beslissingen. 'We zijn allemaal vatbaar voor wat andere mensen leuk vinden, zoals stunts in films en op internet. Jongeren nog meer dan volwassenen en nemen daarom vaker risicovolle en impulsieve beslissingen. Ze zoeken het avontuur op.'

Het opzoeken van avontuur is volgens de gedragswetenschapper niet per se iets negatief. 'Het puberbrein ontwikkelt zich op dit vlak. Grenzen opzoeken laat jongeren leren, maar het kan ook verkeerd uitpakken.'

Ook de rol van de online wereld mag niet onderschat worden, zegt Van Breda. 'Internet is een plek waar jongeren zich kunnen onderscheiden en opvallen. Een stunt filmen en publiceren kan veel aandacht opleveren. Met name jongeren zijn hier gevoelig voor.'

Nabestaanden van Jaimy spreken van 'tomeloze energie en jeugdige onbevangenheid die passend waren bij zijn leeftijd. Die maakten dat hij vrijdagavond samen met vrienden een actie uithaalde met een winkelwagen achter een auto. Dit heeft hem op 19-jarige leeftijd abrupt uit het leven gerukt.'

Waarschuwingen tegen mogelijke gevolgen van stunts, zoals je bij veel video's op Youtube of bij tv-programma's ziet, kunnen helpen, maar helpen zeker niet altijd, zegt de onderzoeker. 'Waarschuwingen werken lang niet altijd en leiden zelden tot gedragsverandering.'

'Zeker bij stunts is het avontuurlijke aspect heel belangrijk. Zo'n waarschuwing maakt het dan alleen nog maar stoerder.'

Burgemeester Luciën van Riswijk wees zondag al op de aantrekkingskracht van stunts op Youtube. 'We zijn gewend dat pubers niet de dingen doen die we graag zouden willen, en dat ze risico's opzoeken. Maar op internet staan vooral de stunts die goed gaan. Op Youtube staan alleen gepolijste versies van dit soort stunts.' 

Klachten rond stuntende jongeren waren de gemeente niet bekend. 

Zie ook: