Arnhem en omstreken
Vorden in 1949: kleurrijk dorp met een baron en een echte socialist
VORDEN - De Vordense dorpsfilm uit 1949 moet wel één van de oudste zijn die door de firma Adolfs in Gelderland is gemaakt. Een dorp waar de adel nog voet aan de grond probeert te houden, kinderen nog op klompen naar school gaan en waar een 'zonderlinge' socialist strijdt voor het staatspensioen.
Het lijkt eeuwen geleden, maar in werkelijkheid is de film van Vorden 'pas' zo'n dik zeventig jaar oud. Auto's zijn nog een zeldzaamheid, het dorp barst van de scholen en kleding maak je zelf dankzij de twee stoffenzaken of manufacturenhandels.
Burgemeester en baron
De belangrijkste man in het dorp is niet meer de baron, maar de fietsende burgemeester Van Arkel. De baron, Arend van Westerholt tot Hackfort, een kleurrijk figuur, presenteert zich nog even voor de camera met jachtgeweer om de schouder. In 1949 zijn er hier en daar nog bomtrechters te vinden rond de spoorlijn Zutphen-Winterswijk die diverse keren werd bestookt in de oorlog.
tekst loopt door onder foto
We zien diverse middenstanders zoals de levensmiddelenwinkel van Smit waar etalages uitpuilen met blikken cacao en bonen. Familie en personeel vertonen zich al lachend in stofjas. Garage- en taxibedrijf Tragter is trots op haar wagenpark van maar liefst zeven auto's en manufacturenhandel Struik blijkt een propere familie waar in die tijd twee keer daags het beddengoed werd uitgeklopt. Maar er is ook ambulante handel zoals melkboer Schouten die met paard en wagen de melk brengt en schenkt. Om de huisvrouwen op zijn komst te attenderen blaast hij op een blikken toeter. En daar komt ook de zeepman Harmsen langs die met zijn fiets hygiëne aan huis brengt.
De viool-spelende hoofdmeester
Bij de vele scholen valt het op dat vooral de meisjes er allemaal net gekleed uitzien en praktisch allemaal een strik in het haar hebben. De komst van de filmploeg werd in die jaren ook gepresenteerd als een Hollywood-achtige toestand. Veel moeders zullen ervoor gezorgd hebben dat hun dochters er 'goed opkwamen'. Eén schoolhoofd stond bekend om zijn niet heel goede vioolspel en toen bij één van die optredens een snaar knapte en de man midden in zijn gezicht raakte, was de meester 'not amused' maar de schoolkinderen wel.
Hoogtepunten in het Vordense leven zijn ook dan al de kermis (met zweef- en draaimolen en een schiettent) en Koninginnedag met vogelschieten waar honderden mannen aan meededen en het ringsteken.
Zwemles 'aan de haak geslagen'
De brandweer laat met een gigantisch waterballet zien waarom ze ook wel bekend staan als 'spuitgasten'. Of ze op tijd droog waren voor de afsluitende optocht is nog maar de vraag. Vrijwillig nat worden kon in de zomer in het prachtige openluchtzwembad 'In de Dennen'. Zwemmen leerde je er aan een soort hengel van de badmeester en als je het dan kon, dan was het rennen naar de glijbaan. Wat sport betreft presenteren zich Rijvereniging De Graafschap, gymnastiekvereniging Sparta, VV Vorden, de hengelsportclub en Auto- en Motorclub De Graafschaprijders (met acht motoren en drie auto's). En natuurlijk is Muziekvereniging Concordia ook present.
tekst loopt door onder foto
Eén van de grotere werkgevers in Vorden is Rijwielfabriek Empo waar zo'n 15.000 fietsen per jaar werden geproduceerd. In Vorden durfden ze de concurrentie met Gazelle in Dieren wel aan zo blijkt uit de kreet: 'Piet Pelle houdt van tempo en wordt kampioen op Empo'.
tekst loopt door onder foto
Actievoeren voor pensioen
Bij de afsluitende parade van de verenigingen duikt nog een enorm spandoek op waarmee actie wordt gevoerd voor een pensioen van de staat. De plaatselijke bekende socialist Harwig wordt ook nog even achter het doek vandaan gehaald en voor de camera geduwd.
Aflevering 17 in de reeks van 2020.
Ons Dorp: donderdagen vanaf 17.20 uur (ieder uur herhalingen) en eerder die dag op de Facebook-pagina van Omroep Gelderland.
De volgende en alweer 60e dorpsfilm is te zien op donderdag 2 juli: Dreumel in 1967.
Ons Dorp - Vorden 1949
