Ex-wielerprof Mirjam Melchers wordt opstandig van coronabeleid

Haar mooiste zege? Lang hoeft Melchers niet na te denken over die vraag. De Ronde van Vlaanderen wordt snel genoemd, de voorjaarsklassieker die ze glansrijk won in 2005 en 2006. 'Maar fantastisch voor mij was ook de overwinning in La Primavera Rosa in Ligurië in 2002. Om daar alleen over de finish te komen in die grote gekte. Ik heb ook wel iets met Italië.'

Ze verklaart haar liefde voor het land als volgt: 'De zus van mijn moeder is getrouwd met een Italiaan en iedere zomervakantie gingen wij daar naartoe', haalt de nu 44-jarige Melchers mooie herinneringen op. 'Het was geen enkele discussie, we gingen altijd naar Tante Els. Ze woonden in de buurt van Verona waar we dan een aantal weken aan het Gardameer verbleven.' 

Ik deed daar ook vakantiewerk. Mijn oom had een eigen gelateria, ik hielp mee en dan meerden we aan bij alle campings om zijn ijs te verkopen. Als we klaar waren, gingen we met de boot naar de volgende. Daarna gingen we altijd heerlijk zwemmen', vertelt de Gelderse enthousiast. 

Melchers werd geboren op 26 september 1975 in Arnhem en verhuisde in haar tweede levensjaar naar Huissen. Op haar 14e toog het gezin naar het Gelderse Gendt. 'Dik tien jaar later ging ik het huis uit en heb ik nog op een aantal plaatsen in Brabant gewoond. Nu woon ik sinds twee jaar in Veghel.' Melchers heeft twee kinderen, Mats uit haar huwelijk met voormalig profwielrenner Jean Paul van Poppel en Charley met haar huidige partner Okke.

De afgelopen maanden waren druk, zucht ze. 'Het was vaak aanpoten thuis. Toen corona uitbrak zat de opvang steeds dicht en dan loopt het je met twee kinderen wel eens over als je zelf ook veel vanuit huis werkt. Dat heeft best veel impact. De vaste structuur ontbreekt, veel huishoudens waren in die periode met handen en voeten gebonden en ik dus ook.'

Melchers was de afgelopen jaren ook personal sportcoach, maar die activiteiten staan inmiddels op een laag pitje. Tegenwoordig werkt ze als personeelsadviseur. 'Ik deed vier dagen per week een interim-opdracht als adviseur bij Jumbo Supermarkten. Je bent het aanspreekpunt voor alle geledingen van zo'n keten. Die functie houdt binnenkort op, ze hebben ook een grote reorganisatie aangekondigd.'

'Daarnaast heb ik nog een deeltijdstudie HRM (Human Resource Management, RvdM) afgerond waar ik ontzettend druk mee ben geweest. Het was wel even een tropentijd. Ik heb al wel wat lijntjes uitstaan voor iets nieuws, maar ik zal het de komende tijd waarschijnlijk iets rustiger aan doen.'

Als jong meisje voetbalde Melchers en was ze fanatiek in atletiek. Fietsen kwam pas later. 'Dat ontstond toen ik in Gendt ging wonen. Via via moet je een beetje in aanraking komen met wielrennen. Je hebt veel materiaal nodig en al met al zijn dat hele uitgaven en is het best een gedoe. Toen ik vakantiewerk deed in Lent (ze werkte met tropische planten) kwam ik in contact met een groep amateurwielrenners. Ik bekeek een criterium en raakte enthousiast. Connecties zijn belangrijk in het fietsen. Mijn eerste club was De Meteoor in Andelst.'

Mirjam Melchers kan terugkijken op een prachtige loopbaan. Liefst drie keer deed ze mee aan de Olympische Spelen. Ze was zelfs een tijdje de nummer één van de wereld en reed ook dagen in de gele trui tijdens de Ronde van Frankrijk. Haar erelijst is indrukwekkend. Ook in het veldrijden was Melchers later succesvol en groeide ze uit tot de beste in de wereldranking.

'Toch ontbreekt een echte dikke titel', vindt ze. 'Dat had wel gemogen. Dan was het voor mijn gevoel iets rechtvaardiger geweest. Er waren dagen dat ik gewoon de beste was, zoals op het WK in Hamilton in Canada.' Melchers kwam die dag in oktober 2003 tien centimeter tekort voor het goud. 'Ik lig er niet wakker van hoor, het is vallen en opstaan in het leven en het wielrennen heeft mij veel gebracht. Ik heb er in mijn carriere alles uitgehaald.'

Regelmatig voelde ze zich oppermachtig in een koers. Van angst was geen sprake. 'Je deed de gekste dingen. In afdalingen of in de regen bijvoorbeeld, maar het ging eigenlijk altijd goed. Soms vielen ze achter mij met bosjes, maar ik was me niet bewust van enig gevaar. Je hield er gewoon geen rekening mee. Alles gebeurde instinctief, we noemden dat vaak 'laag vliegen'. Je dacht er niet over na. Er waren dagen dan had ik alles onder controle en voelde ik me onsterfelijk. Alle zintuigen stonden op scherp. Dan blok je gevaar af en lukt het ook.'

'Als iedereen bleef zitten, ging ik vaak', schetst Melchers haar aanvalsdrift in een wedstrijd. Ik had soms acties die achteraf misschien helemaal niet konden of te verklaren waren. Maar als het goed ging, ging het goed.' Tegenslag beleefde Melchers in 2006. 'Ik had eigenlijk nooit iets gehad, maar in de RegioTour in een etappe naar Monschau ging het faliekant mis. Die crash heeft me zeker een half jaar gekost. Dat zet je dan ook wel weer met beide benen op de grond. Ik ben gelukkig nog jaren doorgegaan, want het moment van stoppen wilde ik toch echt zelf beslissen.'

Melchers is een vrouw met een eigen mening die ze ook niet onder stoelen of banken steekt. We raken in gesprek over de huidige tijd en de gevolgen daarvan voor de economie. Melchers: 'Vooropgesteld, gezondheid is het belangrijkste, maar ik vind dat we erg ver zijn gegaan in alle maatregelen en paniekacties. Ik ben meer voor de Scandinavische aanpak, zoals Zweden het deed.' 

'Bij ons komt er eerst een onderzoek van drie maanden. Maar het risico dat kinderen besmet zouden worden bijvoorbeeld, is heel klein', zegt Melchers. 'Dat was al heel snel bekend. Je ziet nu de scholen weer open zijn, het ook gewoon goed gaat. Sorry hoor, maar dat vind ik dan bizar en niet efficiënt. Net als het zo lang dichthouden van sportscholen. Het grootste probleem is luchtcirculatie, dat moet je op orde brengen. Maar sporten is juist goed en belangrijk. Als er een tweede golf komt, houd ik mijn hart vast voor de economie en vrees ik voor wat er met Nederland gebeurt.'

Melchers zegt zich over besluiten van het kabinet te hebben verbaasd en noemt ook de berichtgeving en journalistieke keuzes die gemaakt worden vaak 'selectief'. 'Ik mis vaak een weerwoord. Reacties van mensen die tegengas durven te geven, worden zelfs verwijderd', merkt de voormalig wielerprof. 'Hoezo zijn wij in Nederland democratisch? Op YouTube zie ik een filmpje van een kritische arts die ze interviewen en dat wordt na een halve dag gewoon gewist. Ik vind dat irritant en snap niet dat anderen daar niet over vallen.'

'Die virologen op TV heb ik nu wel gezien. Ik hoor ze al maanden hetzelfde zeggen, namelijk dat het allemaal heel erg is en er veel onduidelijk is. Maar een kritische Maurice de Hond met een weerwoord wordt al weken nergens meer gevraagd. Normaal gesproken ben ik geen fan van hem, maar nu zitten we wel op dezelfde lijn. Soms denk ik wel eens dat er een luchtje aan die keuzes zit. Ik ben daar wel een beetje klaar mee. We hobbelen met z'n allen maar mee. Ja, ik ben inderdaad een beetje opstandig.'