'Stress heeft overhand', zorgexpert vindt ziekenhuisdiscussie Achterhoek te emotioneel

De discussie in de Achterhoek spitst zich echter toe op de bouw van een nieuw Slingeland Ziekenhuis aan de A18 in Doetinchem. In Winterswijk bestaat de vrees dat het SKB daardoor wordt leeggezogen en geen volwaardig ziekenhuis zal blijven. ‘De emotie en stress hebben de overhand gekregen en dat is niet goed voor een constructieve dialoog’, zegt Van Schaik, die in heel Nederland met zorginstellingen aan tafel zit.

Zo is hij – sinds kort - ook betrokken bij de nieuwbouwplannen van het Achterhoekse ziekenhuisbestuur in Doetinchem. ‘We hebben gesproken met het bestuur van Santiz, maar de gesprekken bevinden zich nog in een pril stadium. Er is nog geen sprake van een financieringsaanbieding’, zegt Van Schaik.

‘We kijken in eerste instantie niet naar het financieren van stenen’, zegt de directeur gezondheidszorg van de bank. ‘Kijk eerst naar de ontwikkeling van de bevolking in de regio en de verwachte zorgvraag. Hoe ontwikkelt de populatie zich en welke zorg hebben mensen nodig? Maak daarbij gebruik van technologische hulpmiddelen en zet in op preventie.’

Ziekenhuizen moeten af van de huidige ‘reparatiegeneeskunde’ die niet toekomstbestendig is. ‘Leg het accent op investeren in leefstijl, vitaliteit, preventie en gezonde voeding. Het mooiste zou zijn als de dokters het voortouw nemen met adviezen daarvoor, in plaats van afwachten tot ze kunnen of moeten ingrijpen. Maar dat doen ze onvoldoende, want dat past niet bij het huidige verdienmodel waarin vooral behandelen wordt vergoed. Daarom moet het zorgsysteem fundamenteel veranderen en dat vraagt steun van alle betrokkenen.’

Van Schaik wijst op de digitale veranderingen in zijn eigen sector. ‘Neem de bank als voorbeeld, op dat vlak zien we ook veel mogelijkheden voor de zorg. Mensen maken gebruik van een mobiele telefoon of laptop. Zo kun je niet complexe vragen heel efficiënt en dichtbij afwikkelen, namelijk in de huiskamer. Dan zijn al die bezoekjes aan het ziekenhuis niet meer nodig. Daar is een belangrijk deel van de omzet van een ziekenhuis op gebaseerd.’

De mensen moeten in die transitie worden meegenomen, stelt Van Schaik. ‘De burgers moeten er vertrouwd mee raken en het is in hun eigen belang zich aan te passen, want anders komt de betaalbare zorg steeds verder in het gedrang. Het huidige zorgsysteem loopt nu al vast. Er gaat meer dan 100 miljard euro naar de zorg en het aantal mensen met chronische ziekten stijgt enorm. Dat is niet meer beheersbaar.’

Maar ook de ontwikkeling op de arbeidsmarkt speelt volgens Van Schaik een grote rol. ‘We hebben in de toekomst niet meer voldoende handjes om de stijgende vraag naar zorg op te vangen. In sommige delen van ons land, en dan heb ik het over de randen zoals het noorden, Zeeland en Limburg, tekent zich dat al af. Zoals een fors gebrek aan huisartsen of gespecialiseerde professionals. Dat speelt ongetwijfeld ook in de Achterhoek.’

De Rabobank wil de transitie in de zorg actief ondersteunen, zoals Van Schaik het noemt. ‘Daarom is dit een kans voor de Achterhoek. We willen in samenspraak met betrokken partijen graag investeren in plannen die bijdragen aan het toekomstbestendig maken van de zorg voor mensen in de Achterhoek.'

'Je kunt beter investeren in de zelfredzaamheid van de mensen, waarbij ze net als bij bankzaken de zorg zelf regelen waar dat kan', vervolgt Van Schaik. 'Zodat er ruimte blijft voor complexe vragen van patiënten die aandacht van (schaarse) zorgprofessionals vraagt. Daarom moet wel of geen nieuw ziekenhuis het sluitstuk zijn van het debat over een gedeelde visie op de toekomst.’

De bouw van een topklinisch ziekenhuis in Doetinchem lijkt een utopie. Van Schaik: ‘Voor echt ingewikkelde operaties kunnen mensen in Doetinchem naar Arnhem en in Winterswijk naar Enschede. Dat is in beide gevallen nog steeds dichtbij. Waar hebben we het dan over?’