Een groene wijk midden in de stad, zo krijg je dat voor elkaar

Autovrij, energiezuinige huizen en in plaats van straten hofjes en gedeelde tuinen. In Eva-Lanxmeer zijn verschillende duurzaamheidsaspecten samengebracht door de bewoners. Bewoner Alexander van Setten doet uit de doeken hoe het de bewoners gelukt is de wijk te realiseren.

Het realiseren van een soortgelijke wijk is niet makkelijk. De wijk bestaat al meer dan twintig jaar maar is nog niet gekopieerd in andere gemeente. Ondertussen is de wijk wel wereldberoemd. Zo bezocht een groep Deense ambtenaren deze week de wijk om inspiratie op te doen.

Van Setten geeft een aantal tips.

Een duurzame nieuwbouwwijk is niet zomaar bedacht. Het is een lang traject dat je instapt met een groep mensen. Het is volgens van Setten belangrijk geen haast te hebben. 'Dan was het in deze wijk ook niet gelukt.' 

De wijk Eva-Lanxmeer is qua oppervlakte niet groter dan een doorsnee nieuwbouwwijk. Maar omdat de wijk autovrij is en er gedeelde tuinen zijn is er meer ruimte voor groen. Van Setten: 'Je privé is dus kleiner. Je moet wat inleveren voor een groene wijk. Als groep bewoners moet je bereid zijn daaraan mee te werken.' 

'Veel mensen willen wel in zo'n wijk wonen, maar eigenlijk pas wanneer het er al staat en ze zien hoe mooi het is', denkt van Setten hardop. En dat is niet hoe Eva-Lanxmeer tot stand is gekomen. Het plan is geschreven door initiatiefneemster Marleen Kapitein, samen met toekomstige bewoners.

Van Setten: 'We hadden het al over, bij wijzen van spreken, lantarenpalen in de wijk nog voordat er gebouwd werd. Als dan iemand zegt 'ik wil ze niet hier' dan kan je er samen nog over praten.' Van Setten adviseert samen een plan te schrijven. 

Het samen schrijven van een plan is ook belangrijk voor het vertrouwen. 'Je lost dingen samen met elkaar op door te overleggen, zo bouw je vertrouwen op. Op een gegeven moment weet je dat je er wel uitkomt met elkaar', omschrijft hij het proces.

Daarnaast kunnen de bewoners terugvallen op regels. 'Als er mensen zijn die minder actief zijn is dat ook goed, maar je moet wel respect hebben voor de regels.' Dat gaat volgens hem redelijk vanzelf, want je komt elkaar toch wel tegen. 'Het is wat dat betreft net een dorp.'

Eva-Lanxmeer is niet gebouwd door een projectontwikkelaar. De gemeente verkocht de grond direct aan de bewoners. 'Het is helemaal geweldig als je een gemeente bereid vindt het plan te huisvesten.' 

Al is dat misschien nog de moeilijkste stap. 'Een gemeente loopt meer risico dan bij een doorsnee nieuwbouwwijk. Zij moeten dat wel aandurven.' Voor een gemeente kan het echter ook interessant zijn om in een vroeg stadium al met bewoners na te denken over een wijk. Het Klimaatakkoord uit 2015 stuurt namelijk aan op eenzelfde houding tegenover burgers. 

Maar als je als burger het initiatief neemt, moet je dan echt alles zelf doen? Dat hoeft niet het geval te zijn als je expertise in huis haalt. Van Setten: 'Eva-Lanxmeer is een totaalconcept, op sociaal gebied, mobiliteit, waterhuishouding en duurzame woningen. Dat maakt het bijzonder.'

Hun deskundigheid willen de bewoners in ieder geval graag delen. 'Er zijn in deze wijk altijd mensen die bereid zijn te vertellen, en een gemeente te informeren,' aldus Van Setten.

Marleen Kaptein is in de 70 en geeft haar kennis over duurzame stedenbouw ook graag door aan de nieuwe generatie. Kapitein: ‘Je ziet nu dat projectontwikkelaars grond opkopen en veel verdienen. Met deze wijk hebben we laten zien dat het ook anders kan.’