Steeds meer mensen staan een nier af

Volgens de Nederlandse Transplantatie Stichting kan de groei verklaard worden door de aandacht via de (sociale) media, de informatie vanuit artsen over de mogelijkheden voor nierdonatie bij leven en door het Nierteam aan huis.

Het Nierteam aan huis komt bij patiënten met nierziekten thuis om aan familie, vrienden en kennissen voorlichting te geven over de impact en behandeling van een nierziekte. Daarbij wordt ook verteld wat donatie bij leven betekent voor de donor.

Onderzoek naar Rotterdamse pilotprojecten toont aan dat de patiënten bij wie voorlichting werd gegeven, vier keer meer transplantaties met een nier van een levende donor werden geteld. Het Radboudumc in Nijmegen heeft zo'n Nierteam. Een woordvoerder benadrukt dat het doel van de Nierteams niet het werven van donoren is.

Inmiddels is de helft van de getransplanteerde nieren afkomstig van levende donoren. De kans dat een transplantatie slaagt, is groter bij een donatie bij leven. Na één jaar doet 90 tot 95 procent van de nieren het goed. Bij nieren van overleden donoren is dat iets minder.

Maar dat is niet de enige reden waarom nierpatiënten het liefst een levende donor hebben. Als zij zelf iemand vinden die een nier wil afstaan, hoeven ze niet langer te wachten totdat ze aan de beurt zijn op de wachtlijst voor een overleden donor. Die wachttijd is op het moment ongeveer drie jaar.

Het aantal patiënten op de wachtlijst nam de afgelopen tien jaar af, maar de laatste jaren groeit het aantal weer. Dat komt waarschijnlijk omdat er minder nierpatiënten overlijden in de periode dat ze op de wachtlijst staan (door verbeterde behandelingen).Op dit moment staan er 755 mensen op de wachtlijst.

Vorig jaar zijn er in het Radboudumc in Nijmegen 79 levende donaties gedaan. Vijftien jaar eerder waren dat er nog 43. Landelijk is het in die 15 jaar meer dan tweemaal zo veel geworden.

Zie ook: Overweeg jij een nier te doneren?

Een donatie is voor een nierpatiënt de enige hoop op een 'normaal leven'. Nierpatiënten die op de wachtlijst staan worden 'in leven gehouden' door dialyse. Dat is heel intensief. Hiervoor moeten ze enkele keren per week urenlang aan het dialyseapparaat zitten. Door de dialyse voelt de patiënt zich iets beter, maar nog steeds te moe en te ziek om iets te ondernemen, naar school of naar het werk te gaan. Daarnaast is dialyse maar een aantal jaar effectief. Als er dan geen nieuwe nier is overlijdt de patiënt alsnog. Na een niertransplantatie knapt de patiënt vaak enorm op.

Iedereen boven de 18 kan een nier doneren, tenminste, als je helemaal gezond bent. Als je een nier wil doneren wordt je uitgebreid gescreend, psychisch en lichamelijk. Ben je geschikt bevonden, dan is het de vraag of je past bij degene die je een nier wil schenken. Komen bloedgroep en weefseltype overeen? Is dit niet het geval, dan kun je deelnemen aan een cross-over programma. Dan gaat jouw nier naar een andere patiënt en dan krijgt de patiënt aan wie jij je nier wilde schenken de nier van een andere donor. 

'Je kunt prima leven met één nier', zegt nefroloog (nierdokter) Menno Kooistra van Rijnstate in Arnhem. 'De kans op hoge bloeddruk is wel iets groter. En elke operatie kan complicaties hebben, maar dat komt gelukkig maar heel zelden voor.' Na de operatie heb je vaak een week of zes nodig om weer normaal te kunnen functioneren. 

Stanley de Fretes uit Doetinchem is al jaren nierpatiënt. Na vijf jaar dialyseren kreeg hij een nieuwe nier. Hij was verlost van het dialyseapparaat, voelde zich weer vrij en maakte weer plannen om op vakantie te gaan met zijn kinderen. Totdat een maand later zijn nieuwe nier werd afgestoten. Inmiddels moet hij weer drie keer in de week dialyseren en staat zijn leven weer in het teken van ziek zijn. Via Gelderland helpt doet hij een oproep voor een nieuwe nier.

Zie ook: Wie heeft er een nier voor mij?