Waterfietsen tussen haaientanden en ijsvogels

De leemputten in buurtschap Zwolle werden gegraven om de steenfabriek in Groenlo van grondstoffen te voorzien. In de fabriek werden dakpakken en stenen gebakken. Met kipkarretjes werd het leem van Zwolle naar Groenlo vervoerd. Dat er ook walvisbotten en haaientanden werden gevonden, is te verklaren doordat Nederland miljoenen jaren geleden grotendeels in zee lag. Alleen Limburg behoorde tot het vasteland. Overkamp opent zijn kofferbak om een paar bijzondere vondsten te laten zien...

Luister naar de radiobijdrage

Nadat de leem gewonnen was, liepen de putten vol water. Deze plassen zijn er nog steeds. Op de bodem liggen zwanenmosselen. Deze mosselen worden tot wel 20 centimeter lang en kunnen 12 jaar oud worden. Als de enorme karpers in de leemputten ze tenminste niet voortijdig opmerken. 'Want die weten er wel raad mee', vertelt Overkamp. Karpers hebben keeltanden waarmee ze in staat zijn om de mosselen open te breken.

Even verderop vind je een put die, nadat de leem was gewonnen, weer werd opgevuld met grond. Door de hoge waterstand en schrale bodem groeien in dit grasland nu planten die je op de meeste andere plekken niet snel zult tegenkomen. Twee reigers staan er doodstil te wachten op een maaltje. Via een vlonderpad kun je hier ook in nattere periodes met droge voeten de overkant bereiken. 

Luister naar de radiobijdrage

Overkamp heeft bewondering voor de mensen die vroeger in dit gebied werkten. Zeker in de tijd dat al het werk nog met de hand moest worden gedaan, was het erg zwaar. Werkhandschoenen bestonden in die tijd nog niet. Het winnen van leem in het Achterhoekse Zwolle gebeurde tot 1975. Toen sloot de Groenlose steenfabriek haar deuren en verdween de vraag naar leem uit Zwolle. Drie jaar later werd het gebied in gebruik genomen als natuurpark. Tegenwoordig is het grootste deel van het gebied in handen van Staatsbosbeheer.

Later liep er een treintje van de leemputten naar de steenfabriek in Groenlo. Harrie Overkamp (foto) is voormalig eigenaar van De Leemputten.

De Leemputten liggen dichtbij het Zwillbrocker Venn in Duitsland. Dat natuurgebied staat bekend om de aanwezigheid van flamingo's. Deze roze vogels zul je in De Leemputten niet tegenkomen, legt Overkamp uit. Daarvoor is het water te diep. In het natuurpark zijn een groot deel van het jaar waterfietsen te huur, waardoor het gebied ook vanaf het water te bekijken is...

BuitenGewoon Radio is iedere zondagochtend tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin in Zondag op Radio Gelderland.