Hoe het waterschap regenwater opvangt voor periodes van droogte

Hoosbuien afgewisseld met extreme droogte, de pieken en dalen in het weer zorgen voor problemen. In een driedelige serie onderzoeken we voor welke uitdagingen het waterschap Rivierenland staat. In dit artikel het nieuwe waterspel dat het waterschap moet spelen.

De controlekamer doet denken aan een apocalyptische filmscène waarin de wereld op het punt staat te vergaan. In de ruimte hangt een metersgroot scherm, met daaromheen ook weer schermen waar medewerkers naar ingewikkelde kaarten staren. In de ruimte zit peilbeheerder Vincent Struik aan een lange tafel. Hij denkt mee over de beleidsvorming rondom klimaatveranderingen.

Het werk van Struik is veranderd. Als peilbeheerder moet hij alerter zijn en verder vooruit kijken. 'Het is nu de kunst van het waterschap om zodanig te anticiperen,' legt hij uit. De peilbeheerders proberen water vast te houden in sloten voor droge periodes. Maar dat komt ook met een risico voor wateroverlast. 'Als het water al hoog staat zodat we iedereen kunnen voorzien van water, is er geen ruimte voor de regen.'

Een relatief nieuw spel voor de peilbeheerder, waar keuzes en anticiperen kernwoorden zijn. 'We kijken naar de weersverwachting, als we zien dat er veel regen aankomt moeten we toch anticiperen om ruimte te maken voor die hoosbuien.' En daar zit een spanningsveld. Struik: 'Aan de ene kant willen we al het water vasthouden dat er valt, maar geen overlast veroorzaken.'

De droogte van vorig jaar heeft het waterschap Rivierenland op scherp gezet. 'We zien ook dat de klimaatverandering doorzet, er kunnen nog veel meer droge zomers komen, waarbij water nodig zal zijn.'

In de regiekamer hebben ze inzicht in het peilbeheer, waardoor anticiperen mogelijk is. Al blijft er altijd een risico bestaan. 'Het is zo dat we de extremen moeten opzoeken. In de zomer laten we de peilen heel hoog oplopen. Dan moet je zorgen dat je bij een piek in regen het peil weer tijdig hebt laten zakken. Dat is wat nu wel de kunst is.'

Struik heeft er vertrouwen in dat zij als waterschap leren omgaan met de extremen. 'Wij hebben een goede uitgangspositie omdat wij ons water in kunnen laten stromen vanuit de grote rivieren, de Maas, Waal en Rijn. Zolang die voldoende water blijven aanvoeren is eigenlijk het grootste deel van waterschap Rivierenland voorzien van voldoende water.'

Voor die wateraanvoer hebben zij 1500 stuwen en gemalen. En ook daar neemt het Waterschap maatregelen. Struik: 'Door stuwen hoger in te stellen kunnen we water vasthouden.' De aankomende jaren zal blijken of de maatregelen van het waterschap voldoende zijn om periodes van extreme droogte op te blijven vangen.