Waarom wordt de wesp in augustus zo snel boos?

Samen met BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink bezoekt de wespenkenner het Horsterpark in Duiven. Op meerdere plekken staan hier prullenbakken en die trekken de overlastgevende wespen aan. 'We hebben in Nederland duizenden verschillende soorten wespen. Daarvan zijn er twee waarvan we vinden dat ze af en toe vervelend zijn', begint de entomoloog zijn verhaal. 'Het zijn dezelfde wespen waarvan we ook het papier maken hebben geleerd...'

Om te verklaren waarom we pas vanaf augustus last krijgen van de geel-zwarte stekende beestjes, moeten we meer weten over het leven van een wespenvolk. In het voorjaar komen de overwinterende wespenkoninginnen tevoorschijn. Ze gaan op zoek naar een plek waar ze een nest kunnen maken. In dat nest worden de eitjes gelegd.

Wespennest (Foto: Pixabay)

De larven worden door de koningin gevoerd met andere insecten. Uiteindelijk verpoppen de larven zich en uiteindelijk worden de eerste werksters geboren. De koningin gaat door met het leggen van eitjes, terwijl de werksters de koningin helpen het nest verder uit te bouwen en de larven te voeden. Zo wordt het nest en daarmee het aantal wespen groter en groter. En hoe meer wespen, hoe groter de kans dat er eentje jou komt pesten.

De ene wesp is dus de andere niet, heeft entomoloog Jan Smit al uitgelegd. De twee soorten die ons vaak tot last zijn, zijn de Duitse en de gewone wesp. Met het blote oog lijken deze twee soorten eeneiige tweelingen. Wie beter kijkt, zal zien dat de Duitse wesp drie zwarte stippen op de kop heeft. Bij de gewone wesp is dat een lijntje dat wel iets weg heeft van een anker. Maar ook dat verschil is volgens Smit niet altijd even duidelijk.

Wesp op verfblik (Foto: Laurens Tijink)

Net als een auto moeten wespen regelmatig tanken, legt Jan uit. Wespen tanken geen diesel maar nectar. Aan het einde van het seizoen is er minder van dat zoetige goedje te vinden, doordat er nog maar weinig planten in bloei staan. Dat is dan ook het moment dat wij vinden dat wespen irritant worden. De diertjes gaan op zoek naar andere zoetigheid en laten hun oog dan vallen op een ijsje of een blikje cola.

Met het vlees van de barbecue gaan de wespen ook graag aan de haal. Dat vlees bevat eiwit en is dus een prima maaltijd voor de larven. Volgens Smit is er nog een derde verklaring waarom wespen ons juist in augustus en september tot last zijn. 'Aan het einde van het wespenseizoen is er kans dat er chaos in het nest ontstaat.' De nieuwe koninginnen zijn al uitgevlogen en de oude koningin heeft wellicht minder controle over het nest of is misschien al dood. 'Dan gaan de andere wespen wellicht een beetje vakantie vieren.'

Zonder wespen zou er veel meer ongedierte in de tuin zijn, vertelt Smit. 'Elke wesp is opgebouwd uit heel veel insecten die wij vaak ook liever niet zien.' Wat Jan betreft mogen ook irritante wespen daarom gewoon blijven leven. Rustig blijven en proberen te voorkomen dat een wesp klem komt te zitten onder een kledingstuk, zijn twee tips van de entomoloog. En verder kun je er maar beter niet aankomen, want dan steken ze.

1. Kruidnagel

Wespen houden niet van kruidnagel. Zet een schaaltje met kruidnagel op bijvoorbeeld de tuintafel en de wespen komen niet meer in de buurt.

2. Azijn

Zet een bakje met azijn (eventueel verwarmd) op tafel en de diertjes zullen op afstand blijven. Nog beter: voeg een paar kruidnagels toe.

3. Sinaasappel en/of citroen

Snijd een sinaasappel en/of een citroen doormidden en steek hierin flink wat kruidnagels.

4. Ui

Een schoteltje met een gesnipperde ui doet het ook goed. Zet het buiten en de wespen blijven weg.

5. Koffie

Wespen hebben een hekel aan de geur van koffie. Zet schaaltjes koffie en steek de koffie aan, zodat die gaat branden of smeulen. De geur van verbrande koffie houdt hen op afstand.

6. Wierook

Wespen houden niet zo van rook. Steek een of meerdere stokjes wierook aan op de plekken waar je last hebt van wespen, en weg gaan ze.

7. Geluid

Er bestaat speciale apparatuur die wespen verjaagt met geluid. De apparaten laten een ultrasoon geluid horen, dat ze wegjaagt. Dit geluid is niet of nauwelijks hoorbaar voor mensen.