117 kippenboeren naar rechter vanwege blokkades fipronil

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) verbood tijdens de fipronilcrisis het afvoeren van alle dierlijke producten zoals kippen en eieren. De pluimveehouders betuigen dat dat onredelijk was. Als zij in het gelijk worden gesteld, ligt de weg naar een schadeclaim open.

Kippenboeren hebben soms meerdere stallen. Het kwam tijdens de fipronilcrisis in de zomer van 2017 dan ook voor dat één pluimveestal wél bespoten was met fipronil, maar de andere stal niet. Toch werden enkele getroffen boeren door de NVWA dan gedwongen beide pluimveestallen af te sluiten. 

De eiercrisis onstond in de zomer van 2017 nadat kippenboeren gebruik maakten van de diensten van het Barneveldse bedrijf Chickfriend. Dat mengde een illegaal middel in etherische oliën. Zo kwam het verboden middel fipronil in kippenstallen, en vervolgens in de kippen, eieren en mest terecht.

Hierdoor werden in de ogen van de boeren onnodig eieren en kippen vernietigd. Ook al was duidelijk dat er géén fipronil in een stal was gebruikt, toch moest de boer van de NVWA een aantal kippen laten slachten om zo te controleren of er fipronil in zat, terwijl dit van tevoren al duidelijk was. De dieren werden dan opgestuurd naar het laboratorium voor onderzoek. 

Volgens de getroffen pluimveehouders had de toezichter alléén de met fipronil behandelde stallen moeten afsluiten. Het afvoerverbod was veel te streng stelt deze groep getroffen pluimveehouders. Doordat de NVWA niet-vervuilde stallen sloot tijdens de eiercrisis zijn op grote schaal onnodig kippen en eieren vernietigd stellen de boeren.

Ook was duidelijk dat omliggende landen andere normen hanteerden dan Nederland. Dat zullen de boeren tijdens de zitting naar voren brengen.

Wat veel pluimveehouders ook niet snappen, is dat de eieren ook niet mochten worden gebruikt voor andere doeleinden. Zo hadden de fipronileieren gemengd kunnen worden met gezonde eieren. Dat eiermengsel kan je vervolgens gebruiken in producten zoals shampoo, stellen de kippenboeren. Een groep getroffen pluimveehouders had terugkijkend op de crisis dus liever gezien dat de eieren niet vernietigd werden, maar nog gebruikt werden in de industrie.

Het afvoeren van met fipronil vervuilde mest vormde ook een probleem. De mest moest naar de verbrandingsoven BMC Moerdijk. Eén jaar na de crisis lag er nog vervuilde mest op erven. Volgens de boeren was dit ook een te strikte maatregel.

Pas in een later stadium konden boeren met fipronil vervuilde mest gaan mengen met 'gewone' mest en dat zorgde er voor dat de vervuilde mestberg sneller verdween. De kosten van het afvoeren van mest richting BMC Moerdijk liggen ook hoger dan het regulier afvoeren van mest.

In totaal blokkeerde de NVWA tijdens de fipronilcrisis 808 stallen van 363 bedrijven. Daarvan stappen 117 bedrijven nu naar de rechter. Dus bijna een derde van alle bedrijven die tijdens de fipronilcrisis - vanaf juli 2017 - werden geblokkeerd, is naar het CBb gestapt.

De NVWA zegt dat een minder vergaand besluit niet mogelijk was. De stof fipronil zou een risico voor de volksgezondheid kunnen opleveren.