Tijdlijn: Hoe een Barnevelds afvalbedrijf in opspraak raakte

12 september - Het is halverwege september als onderzoeksprogramma Zembla stelt dat Vink kunstgrasmatten opstapelt in plaats van recyclet. De velden liggen torenhoog opgestapeld, zonder de juiste vergunning. De provincie Gelderland gedoogt de situatie, omdat ingrijpen 'de continuïteit van het afvalproces in gevaar brengt.'

18 september - Vink noemt de berichtgeving 'tendentieus, eenzijdig en onvolledig'. Door de plotselinge toename van het aantal kunstgrasvelden was er onvoldoende capaciteit om de velden te verwerken. Daarom werd het opgeslagen, aldus het bedrijf.

26 september - Uit onderzoek van Omroep Gelderland blijkt dat milieu-inspecteurs dringende verzoeken deden aan de provincie om in te grijpen. 'Vink gaat bewust door ondanks opgelegde dwangsommen', valt in het rapport te lezen. De provincie greep niet in.

Diezelfde dag is er een debat in Provinciale Staten. Daarin krijgt gedeputeerde Conny Bieze kritiek, maar ze overleeft zonder al te veel kleerscheuren. De Statenleden hebben vooral problemen met het interview dat Bieze aan Zembla gaf.

Over dat interview zegt Bieze dat ze vooraf niet wist waar het over zou gaan en dat ze de Staten vooraf niet kon informeren. 'Bizar', noemt de maker van de Zembla-aflevering dat. 'Meerdere keren hebben we haar communicatieafdeling ingelicht over onze uitzending en zelfs over de vragen die we zouden gaan stellen.' 

26 oktober - Het is even rustig rondom Vink en de provincie Gelderland. Maar dan blijkt dat Vink opnieuw in overtreding is. Geconstateerd tijdens een controle van 20 september, zes dagen voor het debat. Dat steekt Statenleden, want heeft Bieze Provinciale Staten onvolledig geïnformeerd? Bieze zelf zegt dat ze niet anders kon. 'De juridische onderbouwing ontbrak toen nog', aldus Bieze.

Door de overtredingen stopt de provincie wel met gedogen. 

5 november - Vink komt begin november opnieuw onder vuur te liggen als Zembla meldt dat vervuilde grond van het bedrijf in twee nieuwbouwwijken in Barneveld is gebruikt. Dat er een partij van zo'n 10.000 ton vervuild zand is gebruikt, blijkt uit een rapport van de Gelderse Omgevingsdiensten die een diepgaand administratief onderzoek deden bij Vink. De partij grond was verontreinigd met de giftige stoffen styreen en DDT (landbouwgif). De Barneveldse afvalverwerker liet de partij tegen de regels in herkeuren, waardoor het op papier schoon leek. Het rapport van de omgevingsdienst is anderhalf jaar oud, maar er is niets mee gedaan. 

Volgens de GGD is de vervuilde grond niet schadelijk voor de volksgezondheid. Vink zegt dat er niets aan de hand is. 'Het is nooit vervuild geweest', aldus een woordvoerder van het bedrijf. Toch maken de bewoners van de wijk zich zorgen. 

8 november - Op een speciale bewonersbijeenkomst zegt Vink dat het bedrijf het betreurt dat er angst en onrust is ontstaan. Dan wordt ook duidelijk dat de grond op veel meer plekken ligt, het gaat om zeker twintig plekken.

9 november - Tijdens een raadsvergadering erkent de gemeente Barneveld dat ze al langer wist van de grond. Al maanden om precies te zijn, maar het college van burgemeester en wethouders meldde dat niet. Dat wilde eerst alle informatie boven tafel krijgen. Maar wethouder Hans van Daalen vindt dat het college anders had moeten handelen en de bewoners eerder had moeten informeren. 

10 november - Ontwikkelingen op dat andere dossier, die van de kunstgrasvelden. Vink stopt met het recyclen om een beter imago te krijgen. 'We zijn afgeschilderd als criminelen', vindt het bedrijf.

28 november - Een dag later maken bewoners van de woonwijken in Barneveld bekend dat ze een schadeclaim voorbereiden. Ze nemen een advocaat in de arm: Pieter Huitema, die ook in Groningen actief is. Daar staat hij huiseigenaren bij die schade hebben geleden als gevolg van de aardbevingen.

Op diezelfde dag reageert Rob Vink - de directeur van het Barneveldse bedrijf - in een interview bij Omroep Gelderland op de commotie. 'Waarom zouden wij deze grond hebben gebruikt als we er geen vertrouwen in hadden? Mijn kinderen wonen daar. Zou ik dat doen? Echt niet!' 

Ook op die dag wordt in een uitzending van Zembla de vraag opgeworpen of de grond wel echt zo onschadelijk is. Forensisch onderzoeker Ton Diepeveen stelt dat de grond van Vink onder een andere code is gekeurd dan is toegestaan voor gereinigde grond. Het zorgt voor onrust in de Barneveldse wijk.

6 december - De grond ligt niet alleen in Barneveld, maar in nog eens negen gemeenten. Welke dat zijn, wil de provincie niet zeggen. De gemeenten moeten volgens de provincie de gelegenheid hebben om de bewoners te informeren.

7 december - Langzaam wordt duidelijk waar de grond ligt. Bijvoorbeeld in Apeldoorn en Ede. Ondertussen opent Vink de aanval op Conny Bieze. Het handelen van de gedeputeerde wordt door het bedrijf omschreven als paniekvoetbal. 'De gemeente Barneveld is in april geïnformeerd, waarom krijgen de andere gemeenten dit nu pas te horen? Het lijkt erop dat de provinciebestuurder geen vastomlijnd plan heeft.' 

10 december - Op een locatie ligt 6500 ton vervuilde grond. De grote vraag is echter, waar? Vink weet het, maar wil het niet zeggen. Ook de provincie wil geen mededelingen over de locaties doen. 

11 december - De eerste resultaten van het onderzoek naar de grond van Vink zijn bekend. De gemeente Leusden zegt dat de grond niet vervuild is. Er zijn wel stoffen gevonden, maar die stoffen zijn gemeten in grond uit 2007, ver voordat de grond van Vink er lag. De onderzoekers zelf denken daar anders over, vertellen zij aan Omroep Gelderland. Er is in de grond van Vink een verhoogde waarde van de stof tetrachlooretheen gevonden. Daardoor had het zand niet in een woonwijk mogen liggen.

18 december - Halverwege december wordt duidelijk waar de grond allemaal ligt. In de Barneveldse wijk Veller ligt maar liefst 6700 ton. De gemeenten die bekend zijn: Barneveld, Veenendaal, De Bilt, Laren, Apeldoorn, Ede, Bunnik, Almelo, Leusden en Almere. 

Maar al snelt doemt het volgende probleem op: de opgetelde aantallen grond vormen in totaal 7600 ton, terwijl er 10.000 grond gebruikt is. Waar is de rest? De provincie weet het niet. Dan wordt duidelijk dat er nog een aantal gemeenten zijn waar grond ligt. Volgens Bieze blijkt dat uit recente informatie.

20 december - 6700 ton blijkt een voorzichtige schatting. Volgens ingenieursbureau Royal Haskoning ligt er namelijk meer dan 9000 ton zand in Barneveld. Het bedrijf doet onderzoek in opdracht van de gemeente. 

7 januari - Vink stelt dat de grond toch echt schoon is. Dat blijkt uit onderzoek van het bedrijf - gedaan door Tauw. Het rapport is nog niet openbaar. Wel werd er in één monster een overschrijding aangetroffen. Om wat voor stof het gaat, is niet bekend. Ook bij drie andere plekken werd een overschrijding aangetroffen, maar die plekken waren volgens Vink niet representatief vanwege de samenstelling van de grond.

8 januari - De gemeente Barneveld is een deel van de correspondentie over de grond kwijt. Lokaal Belang in Barneveld had die informatie opgevraagd, maar de gemeente geeft aan dat een deel van de mails onvindbaar is. Lokaal Belang dient een wob-verzoek in. Vink is de mails overigens niet kwijt en geeft aan ze zonder problemen nogmaals aan de gemeente te willen verstrekken.

9 januari - De mails zijn weer boven tafel. Opgevraagd bij Vink, aldus Lokaal Belang. 'Ze zijn doorgestuurd', legt fractievoorzitter Mijntje Pluimers uit.

17 januari - De klankbordgroep van de Barneveldse bewoners zegt het vertrouwen op in de gemeente Barneveld. 'We zijn zeer teleurgesteld dat de gemeente onze bijdrage in de onderzoeksstrategie op alle fronten afwijst.'

21 januari - Een paar dagen later maakt de klankbordgroep bekend met een eigen onderzoek te komen. Een bedrijf - van buiten de regio - wordt ingeschakeld om aanvullend onderzoek te doen.