Nieuws

Arnhemse terreurverdachten voor rechter: wie is wie?

Zes van de zeven terreurverdachten uit Arnhem staan vandaag voor de rechter. Zij werden eind september opgepakt omdat zij een grote aanslag in Nederland zouden willen plegen. Wat weten we van de verdachten? En hoe zijn ze aan elkaar te linken? © Omroep Gelderland
ARNHEM - Zes van de zeven terreurverdachten uit Arnhem staan vandaag voor de rechter. Zij werden eind september opgepakt omdat zij een grote aanslag in Nederland zouden willen plegen. Wat weten we van de verdachten? En hoe zijn ze aan elkaar te linken?
Bekijk hier de uitlegvideo: (Tekst gaat verder na de video)
Wie zijn de verdachten?

Kalasjnikovs, bomvesten en een autobom

Op donderdag 27 september 2018 vallen zwaarbewapende politie-eenheden huizen in Arnhem, Huissen, Rotterdam en Vlaardingen binnen. De politie zoekt zeven mannen tussen de 18 en 34 jaar. Ze worden ervan verdacht een terroristische aanslag te willen plegen met kalasjnikovs, bomvesten en mogelijk een autobom. 
Drie mannen worden in Arnhem opgepakt. De andere vier worden gearresteerd bij een vakantiehuisje in Weert, waar wapens liggen en waar ze wapentraining hebben gehad. Wat de vier niet weten, is dat ze in de val zijn gelokt door infiltranten van de politie. Hun wapens zijn onklaar gemaakt, het vakantiehuisje hangt vol met afluisterapparatuur. Met de arrestatie is volgens het OM een grote aanslag voorkomen. 

Rechtszaak

Donderdag is de eerste pro forma zitting in de rechtbank van Rotterdam. Zes van de zeven verdachten horen daar wat het OM hen ten laste legt. De jongste verdachte, Amir B. (18) uit de Arnhemse wijk Presikhaaf, werd eind november vrijgelaten uit de terroristenafdeling van de gevangenis in Vugt. Hij blijft verdachte, maar hoeft donderdag niet voor te komen.  
Sinds de arrestaties is duidelijk geworden dat de meeste verdachten al eerder zijn opgepakt voor uitreizen of uitreisplannen naar Syrië. Allen zijn ze opgegroeid in Arnhem. Inmiddels weten we ook dat de meesten verwikkeld zijn in een breed Arnhems netwerk van jihad-sympathisanten, radicalen en Syriëgangers. 

Wie is wie?

Hardi N. (34)

Hardi N. is volgens het OM de spil in de terreurgroep. De Arnhemmer van Iraaks-Koerdische afkomst woont in de wijk Het Broek, samen met zijn vrouw en kind uit een eerdere relatie. Zijn ouders wonen vlakbij, in de wijk Presikhaaf. Ook daar waren eind september invallen. 
Hardi werkte als vreemdelingenbewaarder bij justitie tot hij in 2014 werd gearresteerd voor uitreisplannen naar Syrië. Hij stond terecht met Seyed H. uit Arnhem en Adil C. uit Doesburg. Volgens de rechtbank wilde Hardi zich aansluiten bij terreurgroep Jabhat al-Nusra en financierde hij jihadstrijders. Hardi zelf zei weeskinderen te willen helpen.
Hij kreeg 24 maanden celstraf, waarvan 21 voorwaardelijk en een proeftijd van drie jaar. Ook kreeg hij een contactverbod met één van de andere verdachten en moest hij in gesprek over zijn geloof met een deskundige. Toen hij eind september weer werd opgepakt, was zijn proeftijd nog niet verlopen. 
Omroep Gelderland sprak na de arrestatie met wijkgenoten, jongerenwerkers en professionals. De meesten kenden de verdachten uit het verleden. Opvallend is dat niemand Hardi N. van vroeger lijkt te kennen: niet uit de wijk, niet van het buurthuis of van andere activiteiten voor jongeren. 

Waïl el A. (21) en Nadeem S. (26)

Twee andere verdachten zijn Nadeem S. en Waïl el A. Nadeem komt uit de Arnhemse wijk Vredenburg. Waïl komt uit Malburgen, maar verhuisde onlangs naar Rotterdam. De twee kenden elkaar uit de buurt en van de moskee.
In 2015 werden ze samen opgepakt in Turkije. Ze waren volgens de Turkse politie op weg naar de Syrische grens. Nadeem kreeg drie jaar cel, Waïl kreeg twee jaar. Waïl werd in mei 2017 nogmaals opgepakt omdat hij foto's maakte van F16's op vliegbasis Volkel in Brabant. Hij zat enkele dagen vast, maar werd vrijgelaten. 

Strijders getraind

Nadeem werd geboren in Afghanistan en kwam als baby met zijn familie naar Nederland. In 2012 zei hij voor het eerst in besloten kring dat de jihad verplicht is en dat vijanden van Allah bestreden moeten worden. In 2013 reisde hij voor het eerst naar Syrië. Hij verbleef daar twee maanden, waarvan enkele weken in Kafr Hamra, een buitenwijk van Aleppo. Daar werden destijds strijders van verschillende groeperingen getraind, zo blijkt uit het rechtbankverslag na zijn arrestatie in 2015. 
Zijn moeder reisde die eerste keer naar Turkije en haalde hem terug. Maar Nadeem deed samen met Waïl in 2015 opnieuw een uitreispoging. Na de aanhouding door de Turkse politie bleek dat Nadeem op de identiteitskaart van zijn broer reisde, waarschijnlijk om te zorgen dat de alarmbellen niet af zouden gaan bij de grensovergang. 
Tijdens zijn voorlopige hechtenis in 2015 stuurde Nadeem een brief aan Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh. Hij ondertekende met 'de rode band drager'. Daarmee verwees hij volgens de Officier van Justitie naar de rode tulband van een metgezel van de profeet. Die tulband laat weten dat een strijder bereid is te vechten tot de dood. 
 

Morat M. (21)

Volgens het rechtbankdossier uit 2015 en 2016 hadden Nadeem en Waïl contact met een hele lijst aan Syriëgangers uit Arnhem. Onder hen is ook de Arnhemse bokskampioen Morat M. uit Presikhaaf, die morgen met hen terechtstaat. Morat komt uit een gezin met meerdere jihadisten. Hij is het halfbroertje van Arnhems bekendste jihadist, Abdelkarim el A. die in Syrië streed met de militante groepering Jabhat al-Nusra.
Abdelkarim haalde het nieuws toen hij opriep tot een 'stevige, sterke daad' tegen de Nederlandse overheid voor de steun aan Amerikaanse bombardementen. Hij kwam in 2015 om bij een bombardement in Aleppo. Zijn kleine halfbroer Morat M. wilde hem in 2013 vermoedelijk achterna reizen, samen met zijn andere halfbroer Mohammed el A. en vriend Hakim B. Ook Hakim had - net als Morat - een grote broer in het IS-gebied: Khalid B. uit Arnhem. Hakim wilde hem bezoeken. 
Zo ver kwam het niet. Morat werd in een gesloten jeugdinrichting geplaatst om te voorkomen dat hij zou uitreizen. Hakim en Mohammed werden tijdens een uitreispoging opgepakt in het Duitse Kleef. Bij gebrek aan bewijs werd Hakim B. vrijgesproken. Mohammed kreeg wel een celstraf. Morat verhuisde van Arnhem naar Vlaardingen, maar zit nu dus vast als één van de verdachten die een aanslag wilden plegen. 

Nabil B. (21)

Nabil B. is een andere verdachte die te linken is aan het Arnhemse netwerk. Volgens sommige bronnen kende hij verdachte Morat M. al langere tijd. Afgelopen zomer verhuisde hij van Arnhem naar Rotterdam, niet ver van het nieuwe huis van mede-verdachte Waïl vandaan. 

Shevan A. (30)

De Iraaks-Koerdische Shevan A.is volgens de zittingslijst jarig op de dag van de zitting: hij wordt 30 jaar. Hij komt als enige verdachte uit Huissen. Zijn vader vocht in het Koerdische deel van Irak tegen Saddam Hussein en tegen IS. Familie van Shevan reageerde geschokt toen Shevan eind september werd opgepakt. Volgens hen had hij alles op de rit: hij had zijn studie afgerond en een goede baan. Hij was echter veel met het geloof bezig. Hoe hij bij het netwerk van Arnhemmers terecht is gekomen is onduidelijk. 

Amir B. (18)

De zevende verdachte staat donderdag niet terecht in de pro forma zitting. Amir B. is met 18 jaar de jongste van de groep. Hij zou echter al jong geradicaliseerd zijn. Hij komt uit een gezin in de Arnhemse wijk Presikhaaf.
Zijn Egyptische vader en Poolse moeder zijn gescheiden. Zijn moeder zocht al jaren geleden hulp op school omdat haar zoon mogelijk zou ontsporen. Ook zijn vader zocht hulp bij jeugdinstanties omdat het niet goed ging met hun zoon. Amir werd eind november vrijgelaten uit Vugt. Hij is nog wel verdachte.

Advocaten

De reden dat de mannen morgen worden voorgeleid is dat een zaak binnen 110 dagen op zitting moet komen. De Officier van Justitie zal ingaan op de aanklacht, waarna de advocaten van de verdachten hun verzoeken kunnen indienen. Zo kunnen ze laten weten welke getuigen en deskundigen ze willen horen.
De afgelopen maanden is al veel uitgelekt over het onderzoek. Tot nu toe wilden de advocaten hier niet op reageren. Morgen zullen ze dit waarschijnlijk wel doen.

Zie ook: