Zin in Zondag | De dominee komt voorbij | Victor Bulthuis

Luister hier naar het fragment

Vakantie… en nu?

Nog even en veel mensen hebben weer vakantie. Zoals u misschien wel weet, komt het woord vakantie uit het Latijn, namelijk van vaco of vacare, dat ‘leeg, vrij, onbezet’ of ‘verlaten zijn’ betekent.

Al die betekenissen komen in de beleving van vakantie terug. Vakantie betekent een lege agenda hebben, levensruimte die niet is ingevuld door taken en afspraken. Vakantie hebben is vrij zijn van verplichtingen en verantwoordelijkheden. Veel mensen leven daarom toe naar hun vakantie, vooral als ze een veeleisende baan en een druk gezinsleven hebben. Maar als eenmaal de langverbeide lege ruimte van de zomervakantie zich opent, dan voelt niet iedereen zich daar à la minute in thuis. Je agenda heb je misschien wel thuisgelaten, maar je komt in je hoofd maar moeilijk los van het werk dat je hebt neergelegd. Vakantie kan daardoor een gevoel van verlatenheid opleveren: is dit het nu? Zelfs op de meest idyllische vakantiebestemming kan dit gevoel je overvallen. De overgang van alles naar niets, of van plicht naar plezier is voor sommigen zelfs zo groot dat ze in psychische problemen raken. Een burn-out bijvoorbeeld openbaart zich meestal niet in een periode waarin iemand het heel druk heeft, maar tijdens een vakantie.

Zorgvuldig met jezelf omgaan doe je daarom niet alleen als je verplichtingen hebt, maar ook in je vrije tijd. Zowel in een gevuld als in een leeg bestaan kun je ten onder gaan. Net zoals werk vraagt ook vakantie zorgvuldige voorbereiding. Mijmeren over het woord vakantie kan daarbij helpen. Vakantie is vrij-zijn-van, maar meer nog vrij-zijn-tot, dat wil zeggen vrij zijn om te ontdekken waar leven in zit, wat echte vreugde geeft. In werk – zelfs in een drukke baan – vindt een mens vervulling, maar je kunt je ook achter je werk verschuilen. Als je eenmaal de deur achter je hebt dichtgetrokken en je vakantie ingaat, kan dat niet meer: je wordt met jezelf geconfronteerd. Maar daarin ligt ook een geweldige uitnodiging, namelijk om een ander soort vervulling te ervaren. In je vakantie ontdek je dat je niet samenvalt met je verplichtingen en met wat je in de ogen van anderen voorstelt. Je ontdekt namelijk dat je ook geroepen bent om te spelen. Dat wil zeggen om een ruimte binnen te gaan waarin het niet meer gaat om nut of doel of effect, maar om leven dat ten volle wordt genoten – en daar geheel in op te gaan. Speelruimte dus. Zoals de dichter en filosoof Friedrich Schiller zei: ‘De mens is alleen daar geheel mens, waar hij speelt.’

Niet voor niets zegt Jezus in het evangelie dat volwassenen moeten worden als kinderen, omdat ze alleen dan het Rijk Gods kunnen binnengaan. Wat is het Rijk Gods? Het is daar waar mensen ten volle leven, waar ze ruimte ervaren, waar ze genieten en de tijd vergeten, waar ze thuis zijn in hun bestaan en er volledig in opgaan, waar ze samenvallen met zichzelf. Kinderen leven voor een groot deel in die speelruimte; spelen is voor hen een tweede natuur. Ouders die met hun kinderen spelen, worden door hun kinderen als vanzelf in die levensruimte binnengeleid.

Vakantie is een provincie van het Rijk Gods, een lege ruimte waarin me mogen herademen en waarin we volop mogen toegeven aan onze speeldrift. Het is u, beste luisteraars, in elk geval van harte gegund!

Heeft u opmerkingen of aanvullingen op dit bericht? Mail dan met de redactie: omroep@gld.nl. Of stuur ons direct een WhatsApp-bericht: 06 - 220 543 52