'Schandalig dat dit nog mag': dubbel zo grote Knorhof roept gemengde reacties op

Donderdagavond liet de gemeenteraad van Buren, waar Erichem onder valt, zich informeren over de stand van zaken. Sebava BV, de officiële naam van de Knorhof, is voornemens het afgebrande bedrijf te herbouwen. De oppervlakte wordt fors groter en gaat van circa 1,8 hectare naar 3,7 hectare. De dieren krijgen meer leefruimte over een grotere ondergrond, maar nemen in aantallen niet toe. 

Namens varkenshouder Straathof licht woordvoerder Jan Voerman de plannen toe. Volgens hem heeft Straathof niet de intentie meer varkens te houden dan hij vorig jaar had ten tijde van de verwoestende brand. Van vleesvarkens zal nu geen sprake meer zijn. De aandacht komt volgens Voerman te liggen bij 5000 fokzeugen en hun biggen.

Er komt meer ruimte voor de dieren en brandgangen tussen de compartimenten moeten een drama zoals vorig jaar voorkomen. De bebouwing wordt op sommige plaatsen tot 15 meter hoog. 'Om die reden is er ook een fors grotere stal nodig. We willen aan de veiligheidseisen voldoen', aldus Voerman.

De Partij voor de Dieren in Buren huivert bij het horen van de plannen. Lijsttrekker Joop de Jonge was donderdagavond bij de informatieavond op het gemeentehuis in Maurik. Hij gelooft niet in betere leefomstandigheden voor de varkens in Erichem. In het verleden viel er al het nodige voor tussen Straathof en de autoriteiten en De Jonge denkt dat er weinig zal verbeteren. 'De ondernemer wil groter, hoger, meer', zegt hij. 'En het college vindt dat allemaal goed. Er zijn al maanden constructieve gesprekken gaande tussen het college en de ondernemer.'

De Jonge zet zijn vraagtekens bij de houding van coalitiepartijen VVD en Gemeentebelangen. 'Zij zeggen blind 'ja' tegen het verzoek van iedere ondernemer. Maar Straathof wil 5000 fokzeugen en als die stuk voor stuk vijftien biggen krijgen, zit je op 75.000 varkens', schetst De Jonge. Het stoort hem dat de partijen Straathof in zijn ogen alle ruimte bieden. 'Men wacht de plannen maar af en kritische vragen worden beantwoord met dat weet de ondernemer nog niet. Nou, ik zit niet in de raad om een ondernemer ter wille te zijn.' 

Volgens de lijsttrekker van de Partij voor de Dieren ziet de Burense raad twee scenario's voor de Knorhof. 'Óf Straathof bouwt opnieuw datgene op wat hij al had en gaat weer verder. Dan kan hij bij wijze van spreken morgen al starten. Optie twee is dat hij aan schaalvergroting doet en er meer varkens bij neemt. Een scenario waarvoor het bestemmingsplan wel eerst wordt gewijzigd', aldus De Jonge.

Hij denkt dat er nog twee extra scenario's denkbaar zijn. 'Straathof kan de stallen bijvoorbeeld achterwege laten en er huizen neerzetten. Dat doen meer ondernemers. Een andere optie is dat er níets gebeurt en de raad zijn plan afwijst. Dan zal Straathof een schadeclaim indienen, maar laat die schadeclaim maar komen, daar ben ik niet zo bang voor. De varkenshouderij staat er niet zo florissant voor. Ik zou willen dat die optie eens onderzocht wordt.'

De Partij voor de Dieren is niet de enige die protest opwerpt. Varkenshouder Straathof wordt al langer gevolgd door Stichting Varkens in Nood. In december vorig jaar maakte deze stichting al duidelijk dat het veel in het werk zou stellen om te voorkomen dat Straathof nog nieuwe stallen zou bouwen in Nederland.

Donderdagavond ontbrak Varkens in Nood tijdens de informatieavond in Maurik. 'Maar we hebben wel diverse procedures lopen en bezwaar aangetekend tegen de herbouw van de Knorhof in Erichem', laat directeur Hans Baaij weten. 'Bij dit soort intensieve veehouderij wordt vaak structureel de wet overtreden. Zo worden biggen routinematig gecoupeerd, wat gewoon niet mag.'

Varkens in Nood ging al eerder het gesprek aan met Straathof. 'Hij wil het beter doen, dat heeft hij ook toegezegd in een gesprek met ons naar aanleiding van de brand vorig jaar. Maar hij voldoet nog steeds niet aan alle wettelijke voorschriften', beklaagt Baaij zich.

Daarnaast heeft zijn stichting moeite met de werkwijze van de Erichemse varkenshouder. Hij legt uit dat jonge biggen al na tien weken weggehaald worden bij hun moeder en op transport gaan naar Spanje om vetgemest te worden of geslacht. Wettelijk gezien is daar niets mis mee, weet ook Baaij. 'De wet staat het toe, ja. En het wordt steeds meer een gewoonte in de varkenshouderij. Maar is het wel normaal?' 

Varkenshouder en varkenshandelaar Jan Vernooij uit Beusichem heeft wel 'iets' meegekregen van de plannen van Straathof. 'Hij gaat in de zeugen, begreep ik. En als hij geen vergunning krijgt voor een groter oppervlak gaat hij de hoogte in. Ik denk eerlijk gezegd dat hij wel zo slim is dat laatste niet te doen. Dan komen de dieren leefruimte tekort. Het is beter voor ze om meer leefruimte te hebben en het welzijn staat voorop', geeft Vernooij aan.

Hij verwacht dat Straathof er ook zo over denkt en dat de provincie en lokale politiek de boel scherp in de gaten houden. Als Vernooij in de schoenen van Straathof stond, zou hij hetzelfde doen. De publieke opinie is en blijft nu eenmaal lastig, legt hij uit. 'De mensen zijn anti-varkensstallen, je kunt het uiteindelijk nooit goed doen. Maar voor de dieren is dit beter.'

Voorlopig staat er nog geen nieuwe stal in Erichem. Donderdagavond praatte Sebava BV de Burense raad alleen vast bij. In september wil Straathof  een informatiebijeenkomst houden voor de inwoners van Erichem en tot die tijd wacht de varkenshouder af. 'Het ging er nu vooral om de raad optimaal te informeren', zegt woordvoerder Jan Voerman.

Joop de Jonge van de Partij voor de Dieren gelooft er nu al niet in. 'De herbouw is heel fout, zeker als het tóch de hoogte in gaat. De oude Knorhof was al groter dan mocht. Eén verdieping lijkt me meer dan genoeg. Het is schandalig dat dit nog mag. Die beesten zitten als ratten in de val bij brand. Ieder weldenkend mens snapt dat.'

Voerman houdt er rekening mee dat er bezwaren zullen komen tegen de nieuwe Knorhof, wanneer de plannen concreet op tafel liggen. 'Dat zijn we gewend', erkent hij. 'Maar overal waar dat gebeurt, worden de bezwaarmakers in het ongelijk gesteld. Tot aan de Raad van State toe. De plannen voor uitbreiding en verandering liggen er nog steeds en de eigenaar heeft goede hoop dat dat wordt doorgezet', blikt hij vast vooruit.

Straathof is niet alleen actief in Gelderland, maar ook in andere provincies. In juni vorig jaar gaf de gemeente Raalte toestemming voor de uitbreiding van zijn varkenshouderij in Mariënheem en vier maanden later deed de gemeente Echt-Susteren hetzelfde voor Straathofs megastal in Koningsbosch. Eerder had de 'varkensbaron' ook een stal in Duitsland, maar daar werd hem een levenslang beroepsverbod opgelegd nadat er misstanden aan het licht kwamen.