Taxibedrijven PlusOV komen milieuafspraken niet na

Ongeveer 85 procent van de busjes en auto's die Willemsen de Koning op de weg heeft voor PlusOV, voornamelijk voor leerlingen- en Wmo-vervoer (de vroegere Regiotaxi), rijdt op groen gas. Althans, dat is wat het taxibedrijf uit Arnhem beloofde in zijn offertes. In werkelijkheid rijdt op dit moment de helft van de ongeveer 140 voertuigen op groen gas, zo blijkt uit navraag van Omroep Gelderland bij PlusOV. Dat betekent dat Willemsen de Koning nog bijna 50 groengaswagens tekort komt.

Volgens algemeen directeur Arno Janssen van Willemsen de Koning komt dit door een leveringsprobleem van busjes en auto's op opgewaardeerd biogas - dat vrijkomt bij vergisting van biomassa zoals koeienmest en gft-afval. Dat de aanschafprijs van dit soort wagens hoger ligt, heeft volgens Janssen geen rol gespeeld; er zou geen opzet in het spel zijn. Op 1 januari 2017 startte Willemsen de Koning met vervoer onder de vlag van PlusOV en afgelopen augustus startte een tweede overeenkomst voor extra ritten.

Ook Taxi Witteveen, dat sinds augustus voornamelijk leerlingenvervoer en ritten naar dagbesteding verzorgt, houdt zich niet aan de afspraken. Het bedrijf uit Lemmer beloofde 75 procent groengasvoertuigen, maar van de ongeveer 120 voertuigen die bij de aanbesteding werden aangeboden, rijdt ook in dit geval slechts de helft op groen gas. Witteveen komt nog zo'n 30 groengaswagens tekort. 

Alleen TCR Groep uit Raalte, dat voor PlusOV vooral Wmo-ritten op afroep rijdt, haalt de afgesproken norm. TCR was het meest ambitieus bij de aanbesteding door 100 procent groengasvoertuigen aan te bieden. Die norm werd bij de start op 1 januari 2017 niet meteen gehaald, volgens PlusOV door een leveringsprobleem, maar inmiddels rijden alle ruim 80 voertuigen op groen gas.

'PlusOV streeft ernaar om het gebruik van schone en duurzame transportbrandstoffen te stimuleren.' Zo staat in een van de aanbestedingsdocumenten van de vervoersorganisatie, uit december 2016. Toch zag PlusOV - een samenwerking van negen gemeenten waaronder Apeldoorn, Epe, Hattem en Zutphen - niet meteen toe op naleving van de groengasafspraken en werd niet direct ingegrepen.

Er waren volgens interim-directeur Jan Akerboom 'andere prioriteiten', namelijk het op de rit krijgen van het speciaal vervoer. 'We waren al blij als de mensen werden vervoerd', voegt een woordvoerder van PlusOV toe.

Vooral sinds augustus 2017 ontstonden er problemen, vooral met het leerlingenvervoer en Wmo-vervoer. Zo werden kwetsbare kinderen en ouderen niet of te laat opgehaald en waren routes onnodig lang.

In november verscheen een kritisch extern rapport, waarna bestuursvoorzitter Wim Vrijhoef (D66-wethouder in Voorst) en directeur Andreas Noordam vertrokken. Volgens PlusOV zijn de meeste problemen inmiddels opgelost.  

Bekijk ook ons uitgebreide dossier over speciaal vervoer in Gelderland.

Willemsen de Koning en Witteveen zijn inmiddels druk bezig om alsnog de afgesproken normen te halen, laat PlusOV weten. Willemsen de Koning zegt alle kilometers die tegen de afspraken in niet op groen gas zijn gereden, op eigen initiatief te compenseren door certificaten te kopen voor de aanplant en bescherming van bossen. Op 1 augustus moet 85 procent van het wagenpark van het taxibedrijf uit Arnhem dat wordt ingezet voor PlusOV uit groengaswagens bestaan, een maand later moet ook Witteveen de norm hebben gehaald.

De deadlines zijn niet eerder gesteld omdat het volgens interim-directeur Akerboom nog afwachten is hoeveel wagens er voor het nieuwe schooljaar nodig zijn. PlusOV ziet toe op naleving door de kentekens van de ingezette voertuigen na te trekken, meldt de woordvoerder.

Vraag is wel wat er gebeurt wanneer de drie taxibedrijven hun deadline niet halen. PlusOV kan geen boetes opleggen, daarover is bij de aanbesteding namelijk niets vastgelegd. 'Het enige wat wij kunnen doen is de routes terugnemen', vertelt Akerboom, 'maar dat is een erg rigoureus middel.' De contracten met de vervoerders lopen nog tot 31 juli 2019.

Lees ook: Zes vragen over speciaal vervoer in Gelderland

'Ik heb er totaal geen vertrouwen in dat PlusOV de vervoerders nu wel aan de afspraken gaat houden', verzucht Muammer Ibicoglu, manager bij Van den Beld Personenvervoer. Dit taxibedrijf uit Heerde - directe concurrent van Witteveen - deed ook mee aan de aanbestedingsprocedure van PlusOV, maar won niet.

Van den Beld concludeerde vorig jaar op basis van eigen waarnemingen al dat Witteveen met te weinig groengasvoertuigen reed. Het taxibedrijf stuurde PlusOV er meerdere brieven over, maar hier zou niets mee zijn gedaan. Van den Beld overweegt gerechtelijke stappen tegen de vervoersorganisatie.

Volgens interim-directeur Akerboom van PlusOV waren Willemsen de Koning, Witteveen en TCR ook gekozen als zij andere percentages groen gas hadden aangeboden: 'Dat had niet tot een andere uitkomst geleid, want het grootste verschil was de prijs.'

Daar zit volgens Ibicoglu nu juist de crux: hij vermoedt dat de taxibedrijven het rijden op groen gas helemaal niet in de kostprijs hebben meegenomen, terwijl Van den Beld dat naar eigen zeggen wél heeft gedaan. Daardoor zou sprake zijn geweest van een ongelijke strijd. Willemsen de Koning zegt dat bij de berekening van de kostprijs wel degelijk rekening is gehouden met rijden op opgewaardeerd biogas.

PlusOV is, na Avan, de grootste organisatie voor speciaal vervoer in Gelderland. Ook bij Avan, een samenwerking tussen achttien gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen, wordt gereden op groen gas. In deze regio houden de vervoerders zich wel aan de eisen, laat een woordvoerder in een eerste reactie weten. 

Aanvankelijk zou interim-directeur Akerboom van PlusOV voor de camera reageren, maar deze afspraak werd uiteindelijk afgezegd door de vervoersorganisatie. ‘We hebben behoorlijk wat te verduren gehad en realiseren ons goed dat het afbreukrisico voor PlusOV enorm groot is', is de uitleg van de woordvoerder. Willemsen de Koning wilde op het laatste moment ook niet meer meedoen aan een tv-interview.

Ondanks herhaalde verzoeken wilden vervoersbedrijven Witteveen en TCR helemaal niet reageren op vragen van Omroep Gelderland.