Nieuws
Tweede Kamer wil in debat met minister over pgb-fraude na onderzoek Omroep Gelderland
Het CDA wil dat minister De Jonge van Volksgezondheid het onderzoek van Omroep Gelderland naar pgb-fraude gebruikt voor nieuw beleid om de fraude aan te pakken. Volgens het CDA toont het onderzoek van de omroep aan dat een persoonsgebonden budget gevoelig is voor fraude. Vanochtend kwam de minister met een plan van aanpak van fouten en fraude in de zorg. Hierbij wordt duidelijk dat het pgb één van de speerpunten wordt bij de aanpak van fraude.
door Judith Spanjers
Meerdere partijen in de Tweede Kamer zijn het erover eens dat de fraudegevoeligheid van het pgb-systeem goed onder de loep moet worden genomen. Dat zeggen ze in reactie op het onderzoek van Omroep Gelderland waarbij deskundigen concluderen dat het onverstandig en onverantwoord is dat kwetsbare cliënten verantwoordelijk zijn voor het beheer van hun eigen pgb.
De VVD wil net als minister De Jonge de toegang voor het pgb beperken voor cliënten die het budget niet zelf kunnen beheren. De SP wil die mogelijkheid ook onderzoeken. 'Cliënten die verstandelijke vermogens missen om een pgb te kunnen beheren of de taal niet spreken, zouden wellicht niet meer in aanmerking moeten kunnen komen voor een pgb', zegt Maarten Hijink, Tweede-Kamerlid SP.
Politieke partijen kijken al jaren weg
Sophie Hermans, Tweede-Kamerlid VVD: 'Als pgb-houder moet je zelf je budget beheren, je moet afspraken maken met zorgverleners, daar moet je contracten mee sluiten, die mensen moet je aan kunnen spreken over de zorg die ze jou leveren. Dat vraagt nogal wat. Daarom moeten we streng durven zijn in het maken van de afweging of iemand een pgb mag hebben of niet. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je de Nederlandse taal moet spreken of dat je geen schulden mag hebben.’ Minister De Jonge opperde eerder al het idee om een taaleis en een rekentest in te voeren om toegang tot het pgb te kunnen krijgen.
Lees hieronder meer reacties vanuit de Tweede Kamer.
Omroep Gelderland deed onderzoek naar aanleiding van de aangifte die de gemeente Nijmegen deed tegen zorgaanbieder Rigter. Volgens de gemeente zou Rigter te weinig zorg hebben geboden en zouden pgb's besteed zijn aan de huur van woningen. De gemeente wil meer dan een miljoen euro terug van Rigter.
Deskundigen trokken naar aanleiding van het onderzoek niet alleen de conclusie dat het onverstandig en onverantwoord is dat kwetsbare cliënten verantwoordelijk zijn voor het beheer van hun eigen pgb. Maar ook constateerden ze dat zorgaanbieders die 24-uurszorg leveren niet specifiek per uur de geleverde zorg hoeven te verantwoorden. Dit maakt het volgens de deskundigen oncontroleerbaar. Terwijl beschermd wonen kostbaar is voor gemeenten. De zorg van één cliënt kost tussen de 39.000 en 85.000 euro per jaar.
Bij Rigter woonden cliënten met een licht verstandelijke beperking en/of psychiatrische problemen beschermd in een huis van de zorgaanbieder. Ze werden begeleid om zelfstandig te leren leven. Rigter heeft de aantijgingen altijd ontkend en stelt dat de gemeente niet op de hoogte is van de regelgeving.
Deskundigen trokken naar aanleiding van het onderzoek niet alleen de conclusie dat het onverstandig en onverantwoord is dat kwetsbare cliënten verantwoordelijk zijn voor het beheer van hun eigen pgb. Maar ook constateerden ze dat zorgaanbieders die 24-uurszorg leveren niet specifiek per uur de geleverde zorg hoeven te verantwoorden. Dit maakt het volgens de deskundigen oncontroleerbaar. Terwijl beschermd wonen kostbaar is voor gemeenten. De zorg van één cliënt kost tussen de 39.000 en 85.000 euro per jaar.
'Politiek moet ingrijpen'
Olga Floris, docent gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam bestudeerde meerdere zorgdossiers van Omroep Gelderland. Zij vindt dat de politiek in moet grijpen. 'De politieke partijen kijken al jaren weg, omdat ze het te ingewikkeld vinden. De wet zegt dat je goede zorg moet bieden, maar wat is dat dan? Niet alleen bij pgb, maar ook als een zorgaanbieder een contract heeft met een gemeente of zorgkantoor wordt er gefraudeerd en is oncontroleerbaar waar het geld aan is besteed.'
Omroep Gelderland merkt in de reacties dat politieke partijen zich vooral richten op de problemen bij het persoonsgebonden budget. De SP heeft onlangs samen met de VVD een motie ingediend om het ministerie en het OM te vragen in kaart te brengen hoe groot de omvang van de fraude is en welke extra maatregelen genomen kunnen worden.
´Pgb-systeem kritisch bekijken'
Maarten Hijink, Tweede-Kamerlid SP: 'De voltallige Kamer, met uitzondering van de PVV, heeft deze motie gesteund. Wij willen dat het hele pgb-systeem nu kritisch onder de loep wordt genomen. Op dit moment is nog veel onduidelijk over de totale omvang van de pgb-fraude. Wij willen met de minister in debat over de vraag of instellingszorg nog wel vergoed moet kunnen worden uit persoonsgebonden budgetten. Nu nog kunnen instellingen hun organisatie financieren door pgb’s van meerdere budgethouders te combineren. Dat maakt het systeem fraudegevoelig, omdat de budgethouder de regie en controle over de geboden zorg kwijtraakt.'
Meer weten over pgb? Lees hier 5 vragen en antwoorden over het pgb.
De SP en de VVD willen onderzoeken welke groepen uitgesloten zouden moeten worden om in aanmerking te kunnen komen voor een pgb. Andere partijen zijn nog niet zover dat ze cliënten uit willen sluiten. GroenLinks wil dat zorgkantoren en gemeenten die de pgb's verstrekken cliënten beter voorlichten.
De SP en de VVD willen onderzoeken welke groepen uitgesloten zouden moeten worden om in aanmerking te kunnen komen voor een pgb. Andere partijen zijn nog niet zover dat ze cliënten uit willen sluiten. GroenLinks wil dat zorgkantoren en gemeenten die de pgb's verstrekken cliënten beter voorlichten.
GL-Kamerlid Corinne Ellemeet: 'Als pgb-houder kun je een bewindvoerder, mentor of een onafhankelijke ondersteuner inzetten, maar daar zijn ze vaak niet van op de hoogte. Als er nu iets misgaat, komt alles op het bordje van de budgethouder. In sommige gevallen zou het goed zijn als iemand anders het budget beheert, en dat daar dan ook de verantwoordelijkheid ligt. De minister gaat nu onderzoeken of het verschuiven van die verantwoordelijkheid mogelijk is.'
Misbruik en fraude keihard aanpakken
Tweede Kamer wil in debat met minister over pgb-fraude na onderzoek Omroep Gelderland
Het CDA en de SGP noemen het pgb een uitkomst voor mensen die hun zorg zelf willen regelen, maar zitten ondertussen met het dilemma dat het systeem fraudegevoelig is. Evert-Jan Slootweg, CDA: 'Sommige patiënten zijn juist geweldig geholpen doordat men met pgb veel betere zorg op maat kan organiseren, waardoor men veel beter in de samenleving kan meedoen. Door het voor deze groep te verbieden, wordt het kind met het badwater weggegooid. En dat willen we voorkomen. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat fraudemogelijkheden erg groot zijn.'
Kees van der Staaij, SGP: ‘Heel veel mensen gebruiken het persoonsgebonden budget waarvoor het bedoeld is, namelijk om hun zorg en ondersteuning flexibel te kunnen organiseren. Het onderzoek van Omroep Gelderland laat zien dat er helaas ook gemakkelijk mee gefraudeerd kan worden. Juist voor de mensen die een pgb nodig hebben, moeten we misbruik en fraude keihard aanpakken. We gaan daarover binnenkort in debat met de minister.’
Wonen en zorg scheiden
Léonie Sazias van 50PLUS vindt dat het pgb behouden moet blijven voor kwetsbare cliënten. Zij vindt dat ze goed begeleid en getraind moeten worden om hun eigen pgb te kunnen beheren. Verder vindt ze dat er meer gecontroleerd moet worden en dat er duidelijkheid moet komen over de combinatie zorg en wonen. 'Hier moeten duidelijke richtlijnen voor komen.'
GroenLinks wil dat wonen en zorg zoveel mogelijk gescheiden worden. 'Het is vreemd om de huur te betalen met een pgb. Dat zou alleen mogelijk moeten zijn als wonen ook echt onderdeel is van de zorg, als je bijvoorbeeld in een instelling woont. We willen niet dat zorggeld naar vastgoed gaat. Tegelijkertijd is er echt een tekort aan betaalbare woningen. Daar wordt nu ‘misbruik’ van gemaakt door vastgoedondernemers, en kwetsbare mensen worden daar de dupe van.’
Conclusies frauderapport minister
In het rapport dat minister De Jonge donderdagochtend presenteerde, worden de problemen met het pgb die Omroep Gelderland in de afgelopen jaren aan de kaak stelde, erkend. Een aantal conclusies uit het rapport:
- Zorgaanbieders declareren meer of duurdere zorg dan feitelijk is geleverd
- Het is moeilijk te achterhalen wat daadwerkelijk is geleverd aan zorg en of de declaraties dus kloppen.
- Malafide aanbieders en criminele organisaties maken gebruik van deze ruimte.
- Het trekkingsrecht via de Sociale Verzekeringsbank zou fraude moeten voorkomen, maar lost dit probleem niet op
- Cliënten worden verplicht om, soms ondermaatse, zorg in te kopen, waarbij de huur, tegen de regels in, wordt betaald vanuit het pgb.
- De Vereniging Nederlandse Gemeenten zegt dat veel fraudesignalen bij gemeenten betrekking op beschermd wonen.
- Cliënten lijden fysieke en emotionele schade als gevolg van te weinig of kwalitatief slechte zorg.
Klokkenluiders willen actie
Joke Schroten van de Stichting Klokkenluiders Verstandelijk Gehandicapten hoopt dat er nu echt wat aan de problemen gedaan gaat worden. 'De afgelopen jaren heeft de politiek er weinig aan gedaan. Hoe is het mogelijk zou je denken. Want al jaren krijgen wij klachten over zorg die niet geleverd wordt volgens de toegewezen indicatie. Niet alleen bij pgb, maar ook bij gecontracteerde zorg (zorg in natura). Instellingen hoeven niet transparant te zijn over waar het zorggeld aan besteed wordt. Wat ons betreft moet het systeem van de grond af opnieuw opgebouwd worden. Want er gaat echt te veel mis. Politiek neem je verantwoordelijkheid, want wie betaalt, bepaalt.'
Pgb in cijfers:
-Er zijn ongeveer 120.000 budgethouders die 3 miljard euro besteden met hun pgb
-80% van de budgethouders heeft een vertegenwoordiger, zoals een bewindvoerder
-5% van de budgethouders beheert het pgb zelf bij de Wet Langdurige Zorg (WLZ)
-Het aantal pgb-signalen is sterk gestegen. In 2016 waren dit er 63. In 2017 waren dit er 197.
-60% hiervan (118 signalen) gingen over pgb via de WLZ
-80% van de meldingen bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten gaat over onregelmatigheden en fraude met pgb's.
-alle cijfers over de omvang van pgb-fraude zijn onvolledig. De echte omvang is niet bekend. Dit komt doordat de fraude voor een groot deel onder de radar blijft.
Zie ook:
-Er zijn ongeveer 120.000 budgethouders die 3 miljard euro besteden met hun pgb
-80% van de budgethouders heeft een vertegenwoordiger, zoals een bewindvoerder
-5% van de budgethouders beheert het pgb zelf bij de Wet Langdurige Zorg (WLZ)
-Het aantal pgb-signalen is sterk gestegen. In 2016 waren dit er 63. In 2017 waren dit er 197.
-60% hiervan (118 signalen) gingen over pgb via de WLZ
-80% van de meldingen bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten gaat over onregelmatigheden en fraude met pgb's.
-alle cijfers over de omvang van pgb-fraude zijn onvolledig. De echte omvang is niet bekend. Dit komt doordat de fraude voor een groot deel onder de radar blijft.
Zie ook:
- Pgb voor kwetsbare cliënten is 'onverantwoord en oncontroleerbaar'
- Heeft de Nijmeegse zorgaanbieder Rigter pgb-fraude gepleegd?
- Zaak Rigter-Nijmegen: mag je een zorgwoning met persoonsgebonden budget betalen?
- Aandeelhouder zorgbedrijf Rigter verhuurde eigen woonruimtes aan cliënten
- Zaak Rigter-Nijmegen: Wat is een redelijke huurprijs voor een zorgwoning?
- Zorgaanbieder: 'Wij hoeven uren niet per cliënt te verantwoorden'
- Lees ook ons dossier zorgfraude
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!
