Politiek wil opheldering over kwaliteit van zorg beschermd wonen; SP stelt Kamervragen

Aanleiding voor de politieke reacties is het verhaal van de familie Bruil uit Oosterbeek. De ouders van de 21-jarige Bart Bruil stappen naar de rechter om de slechte zorg voor hun zoon aan de kaak te stellen.

Bart is autistisch en heeft gedragsproblemen. Hij heeft een hoge zorgindicatie en woonde beschermd bij Woonzorgnet in Arnhem, totdat hij weg moest, omdat hij agressief werd. Woonzorgnet ontkent de beschuldigingen met klem en zegt goede zorg geleverd te hebben.

Leonie Sazias van 50-Plus zegt dat dit soort klachten geen incidenteel probleem zijn. 'Dit soort situaties komt veel te vaak voor. Marktwerking heeft ervoor gezorgd dat er positieve zorginitiatieven zijn ontstaan, maar heeft er ook voor gezorgd dat zorgaanbieders geld verdienen belangrijker vinden dan de juiste zorg bieden. In veel gevallen is het ook goed te bewijzen als er goed naar de ouders geluisterd wordt. Het probleem is dat deze vaak monddood worden gemaakt.' Sazias vindt dat elke individuele klacht serieus bekeken moet worden. En dat het toezicht veel beter moet. 'Onaangekondigd inspecties uitvoeren en goede sancties toepassen.'

In het geval van de familie Bruil is de individuele klacht niet onderzocht. De gemeente Arnhem gaf de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) de opdracht om een algemene inspectie uit te voeren en liet de klacht links liggen. VGGM kwam daarbij aangekondigd op bezoek bij Woonzorgnet.

De Arnhemse politicus Lea Manders (Arnhem Centraal) vindt dit een verkeerde keuze. 'Als men in het geval van Woonzorgnet van tevoren weet van de controle, dan vinden wij die controle een 'wassen neus'. Het is vreemd dat een klacht wel de aanleiding is tot onderzoek, maar dat de klacht zelf niet wordt onderzocht. Op deze gronden ontsnapt men wel vaker de dans.'

Manders gaat verder: 'Het is nog maar enkele maanden geleden dat onze fractie aangaf signalen te krijgen over frauderende zorgaanbieders en dat er kennelijk geen controle op werd gehouden vanuit het college. Dit signaal werd toen weggewimpeld. Aanbieders bleken op geen enkele wijze gecontroleerd of getoetst te worden en werden kennelijk zomaar vertrouwd.'

Haar fractie vindt dat er een transparant controlesysteem moet komen en dat er een ombudsman of -vrouw onderzoek zou moeten doen die aanbevelingen kan doen. Collega-raadslid Martien Louwers (PvdA) herkent het verhaal dat men in de zorg niet altijd goed weet om te gaan met agressie. 'Dat willen wij landelijk en lokaal aan de orde stellen.' Louwers gaat in Arnhem ook de hoge zorgwinsten aan de kaak stellen.

Woonzorgnet maakte vorig jaar 1 miljoen euro winst. Er werd 650.000 euro winst uitgekeerd en de drie directeuren verdienden daarnaast samen bijna 500.000 euro aan salaris. Een doorn in het oog van SP-Kamerlid Lilian Marijnissen. 'Echt bizar! Het is gewoon onvoorstelbaar dat er in de zorg winst wordt gemaakt. Wij willen daar zo snel mogelijk vanaf. Geld voor zorg moet naar zorg en nergens anders naartoe.'

Kamerlid Sophie Hermans van de VVD vindt dat bedrijven een boterham mogen verdienen in de zorg, maar dat daar wel grenzen aan zitten. 'Bij publiek geld hoort publieke verantwoording. Als de bedragen die in het artikel genoemd worden kloppen dan vraag ik mij af hoe de directie dat kan rechtvaardigen.'

Marijnissen van de SP vindt verder dat gemeenten niet zelf de toezichtcontrole zou moeten doen. 'Wij vinden het een probleem dat gemeenten aan de ene kant verantwoordelijk zijn om beleid te maken op beschermde woonvormen en dat ze dit beleid aan de andere kant moeten controleren. Dat is het principe van de slager die zijn eigen vlees keurt. Met alle gevolgen van dien. Wij vinden eigenlijk dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg de inspectie weer zou moeten gaan doen.'

Marijnissen heeft inmiddels Kamervragen ingediend.

Kamerlid Vera Bergkamp van D66 wil de problematiek ook aan de orde gaan stellen in de Tweede Kamer. 'Als Tweede Kamer krijgen wij vaker signalen dat het voor ouders soms lastig is om passende zorg te krijgen voor hun kind als er sprake is van een verstandelijke beperking en gedragsproblematiek. Ouders zitten dan met hun handen in hun haar en weten niet wat te doen, lopen vast in het systeem en voelen zich in de steek gelaten. Dat vind ik ernstig gezien alle ondersteuning, zoals cliëntondersteuning, die we geregeld hebben in Nederland.'