Nieuws

Johan bedient robotarm met zijn gedachten

Henk van de Meent meet Johan Baggerman de robotarm aan.
Een voormalig vrachtwagenchauffeur uit Lent is de eerste Nederlander, en een van de weinigen ter wereld, die een kunstarm met zijn gedachten kan besturen. Johan Baggerman kreeg zijn prothese van chirurg Jan Paul Frölke en revalidatiearts Henk van de Meent van het Radboudumc in Nijmegen. De artsen hebben bijna zeven jaar aan de 'klikrobotarm' gewerkt, maakte het ziekenhuis dinsdag bekend. © Radboudumc
NIJMEGEN - Een voormalig vrachtwagenchauffeur uit Lent is de eerste Nederlander, en een van de weinigen ter wereld, die een kunstarm met zijn gedachten kan besturen. Johan Baggerman kreeg zijn prothese van chirurg Jan Paul Frölke en revalidatiearts Henk van de Meent van het Radboudumc in Nijmegen. De artsen hebben bijna zeven jaar aan de 'klikrobotarm' gewerkt, maakte het ziekenhuis dinsdag bekend.
Baggerman verloor op 28 april 2010 bij een ongeluk een groot deel van zijn linkerarm. De truck met huisvuil die hij bestuurde was bij het knooppunt Ressen gekanteld. Hij raakte bekneld.
'Ik weet alles nog', blikt Baggerman (56) terug. 'De cabine lag op mijn arm. Ze moesten me onder narcose brengen en de arm ter plaatse amputeren. Ik kom er nog bijna dagelijks langs en dan denk ik eraan.'
Kort voor Baggermans ongeluk had de eerste mens ter wereld een met het brein bestuurbaar kunstbeen gekregen. Radboudumc-specialisten Frölke en Van de Meent zochten uit hoe ze die techniek voor kunstarmen konden gebruiken. In 2013 onderging Baggerman zijn eerste operatie. Sinds vorige week vrijdag heeft hij een robotarm die op zijn gedachten werkt.

'Mijn eerste prothese werkte niet'

De Lentenaar: 'Ik had eerst een kokerprothese, maar dat werkte niet. Dat ding schoof continu heen en weer. Ik heb toen tegen de arts gezegd: als het zo moet, dan maar zonder.'
En toen gebeurde het. Baggerman: 'Ze zeiden dat ze met iets bezig waren, maar dat die techniek nog niet op een arm was toegepast. Ik zei: dan ben ik de eerste.'

Klikarm zakt niet af

Bij een klikrobotarm wordt de prothese direct aan het bot van de armstomp bevestigd. De patiënt ‘klikt’ zijn prothese via een opening in de huid vast aan een metalen pen in het bot. Doordat de prothese direct vast zit aan het skelet, zakt de prothese niet af, ontstaan er geen huidproblemen en is aan- en uittrekken heel eenvoudig.
Een filmpje van Baggerman met zijn robotarm in EenVandaag:
Revalidatiearts Henk van de Meent legt uit: 'Alle bewegingen kunnen met de schouder gemaakt worden. Patiënten krijgen hierdoor zeer veel bewegingsvrijheid. Een ander voordeel is dat de klikprothese snel en eenvoudig wordt vastgemaakt.'

Communicatie met zenuwen

Deze methode werd al toegepast voor het been en is nu voor het eerst in Nederland toegepast voor de arm. Het grootste verschil met de beenklikprotheses is dat de nieuwe armprothese met de zenuwen van de patiënt kan communiceren. Daardoor stuurt de patiënt met zijn gedachten zijn prothese aan.
Baggerman onderging drie operaties, de laatste was ruim een jaar geleden. Vervolgens volgde hij een intensief revalidatietraject waarbij hij leerde met zijn gedachten de spieren in zijn bovenarm te laten samentrekken. 'Ik kan mijn hand openen en sluiten, de elleboog buigen en strekken en mijn pols laten roteren. Ik moet nog veel leren, maar het begin is er.'
De breingestuurde robotarm is nog niet op grote schaal beschikbaar. Voorlopig wordt per patiënt bekeken of zo'n arm een optie is.