Nieuws

Hoge werkdruk op basisscholen: 'Ik moet zelf mijn lokaal schoonmaken'

ARNHEM - Veel Gelderse basisschoolleraren ervaren grote werkdruk die vooral komt doordat ze alles moeten vastleggen en documenteren. Dat blijkt uit een rondvraag van Omroep Gelderland in samenwerking met de NOS en andere regionale omroepen.
De leraren maken veel overuren, omdat het werk anders simpelweg niet afkomt. Daarnaast zitten er volgens de leerkrachten te veel leerlingen met gedragsproblemen in de klas en zijn de groepen te groot.
'Er zijn veel verschillende niveaus in de groepen, we moeten vaak toetsen en registreren en er zijn veel gedragsproblemen in de groep. Ook is er geen conciërge of onderwijsassistent. Bovendien moet ik op vrijdag zelf mijn lokaal schoonmaken', zegt een van de leraren in het onderzoek. 

'Ik moet koorts hebben om thuis te blijven'

Ook geven veel docenten aan door te werken als ze ziek zijn. Een vervangende leerkracht is moeilijk te vinden en ze willen dat de klas ook niet aan haar lot wordt overlaten. 
'Ik voel me verplicht en weet dat er geen invallers zijn. Ik moet echt koorts hebben om thuis te blijven',  zegt een leraar die al eens een burn-out heeft gehad en anoniem wil blijven. 'Of er zijn invallers, maar elke dag een ander. Dat is niet goed voor de rust in de klas. Dan weet ik dat ik puin kan ruimen als ik beter ben. Dat wil ik voorkomen.'

'Bang voor burn-out'

Door de grote werkdruk zeggen veel docenten bang te zijn voor een burn-out. De werkstress lijkt niet te maken te hebben met de leeftijd of ervaring van onderwijzers.
Een groot aantal overweegt zelfs een ander vak te kiezen. 'Als je zakelijk zou kijken, dan kan je beter stoppen. Overuren worden niet betaald. (...) Dit zorgt ervoor dat ik er steeds vaker over denk om het onderwijs uit te gaan. Ik heb een collega die om die reden twee jaar eerder is gestopt met werken', aldus een docent.

'Klassen moet kleiner'

Volgens de Algemeen Onderwijsbond (AOb) is het belangrijkste dat de klassen kleiner worden. Met minder leerlingen is er immers ook minder te administreren. Ook een onderwijsassistent kan de hoge werkdruk wegnemen door een deel van de administratie op zich te nemen.
De vakbond vindt ook dat schoolbesturen meer vertrouwen moeten geven aan hun personeel. Dat zijn vaak hbo- of academisch opgeleide docenten, die weten hoe je moet lesgeven. 'Het is onnodig om dat voortdurend tot achter de komma te controleren', benadrukt de AOb.

'Extra geld naar onderwijs'

De PO-Raad, de organisatie van werkgevers in het basisonderwijs, vindt dat er vooral extra geld naar het onderwijs moet. In een reactie schrijft de raad: 'De kosten liggen miljoenen euro's hoger dan de inkomsten. De overheid wil voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Dat is funest voor het onderwijs, funest voor de leerkracht, funest voor de leerling'.
Extra geld is nodig voor meer handen in de klas en voor investeringen in de ICT, zegt de PO-Raad. 'Digitale leermiddelen kunnen leerkrachten flink ontlasten. Digitale administratiesystemen moeten beter op elkaar worden aangesloten.'

Reactie ministerie

Het ministerie van Onderwijs erkent dat te veel administratie het werkplezier aantast en leidt tot een hogere werkdruk. 'Niemand is juf of meester geworden om formulieren in te vullen', luidt de reactie. 'De ervaren werkdruk valt echter niet altijd terug te leiden tot een wet of regel uit Den Haag.'
Uit onderzoek blijkt volgens het departement dat regeldruk vooral wordt veroorzaakt door regels of afspraken die vanuit scholen zelf komen. 'Er zijn grote verschillen in hoe scholen omgaan met hun administratie. Op de ene school worden groepsplannen vastgelegd in een A4'tje, op de andere school zijn de plannen een klapper dik.'
Het ministerie zegt waar nodig overbodige regels te schrappen en gaat samen met de vakbonden en onderwijskoepels de interne regeldruk binnen scholen tegen. 'Op dit moment worden scholen in Operatie Regels Ruimen ondersteund bij het stellen van prioriteiten in hun administratie. Andere scholen kunnen hier ook hun voordeel mee doen.'
Onze radioverslaggever was vanmorgen op basisschool De Bosmark in Dinxperlo en vroeg er naar de werkdruk: