Nieuws

'Het klinkt onmogelijk hé?'; wetenschappers fotograferen zwart gat

Hoe ziet een zwart gat eruit in de ruimte? Wetenschappers in diverse landen zijn op dit moment bezig met het maken van de allereerste foto. De gegevens die daarvoor nodig zijn, worden bijeengebracht in Nijmegen. Daar moet uiteindelijk een afbeelding ontstaan. © Radboud Universiteit Nijmegen
NIJMEGEN - Hoe ziet een zwart gat eruit in de ruimte? Wetenschappers in diverse landen zijn op dit moment bezig met het maken van de allereerste foto. De gegevens die daarvoor nodig zijn, worden bijeengebracht in Nijmegen. Daar moet uiteindelijk een afbeelding ontstaan.
Een zwart gat is een plek in het heelal waar de zwaartekracht zo sterk is, dat zelfs het licht er niet uit ontsnapt. Tot nu toe bestaan er geen foto's van, wel computersimulaties.

Telescoop op de Zuidpool

Directeur Marc Klein Wolt van het Radboud Radio Lab in Nijmegen vertelt op Radio Gelderland hoe de wetenschappers te werk gaan. 'We maken opnames met radiotelescopen. Die staan verspreid over de hele wereld. Mijn collega zit bijvoorbeeld nu op een berg in Spanje op een paar 1000 meter. En weer andere mensen zitten in Arizona, in Mexico en er staat zelfs een telescoop op de Zuidpool.'
Luister het radio-interview met Marc Klein Wolt terug:
Volgens de sterrenkundige kan een zwart gat alleen met een netwerk van telescopen worden waargenomen. 'Wat we willen zien, is heel klein en staat heel ver weg. We moeten eigenlijk een telescoop bouwen die zo groot is als de aarde om een appel op de maan te kunnen zien liggen. Daar heb je een heel grote gevoeligheid voor nodig. Je heb dus voldoende pixels op je camera nodig om het zwarte gat te kunnen zien.'

Aantonen dat zwarte gaten bestaan

De wetenschappers willen met de foto aantonen dat zwarte gaten echt bestaan. 'De afgelopen jaren hebben de bestaande telescopen een upgrade gekregen, zodat ze allemaal in dat netwerk kunnen samenwerken. We willen de rand van het zwarte gat waarnemen. Dat is de plek die je nog net kan zien. Daar zijn we vannacht weer mee begonnen. We hebben waarnemingen gedaan over de hele wereld', legt Klein Wolt uit.
Maar tegelijkertijd zijn de wetenschappers ook bezig om het netwerk uit te breiden om die foto ook echt heel goed te kunnen maken. 'We zijn nu bijvoorbeeld bezig om een telescoop in Afrika te bouwen, in Namibië op de Gamsberg.'
Marc Klein Wolt vertelt over het fotograferen van zwarte gaten:

Het gaat lukken

Klein Wolt is ervan overtuigd dat het zwarte gat in beeld kan worden gebracht. 'Uiteraard gaan we slagen', benadrukt hij. Overigens kan het nog wel even duren voordat er een goede foto beschikbaar is.
Zo gaat het nog zeker een half jaar duren voor Klein Wolt het materiaal van de Zuidpool heeft. 'Er is daar geen internetverbinding, dus dat moet per boot worden aangeleverd. Maar die kan nu niet varen, omdat het daar hartje winter is.'