Nieuws
Bij elk rotje oorlog in je hoofd
PTSS: oorlog in je hoofd door vuurwerk
WEZEP - John Pronk uit Wezep heeft een bloedhekel aan oudejaarsnacht. Hij heeft chronische PTSS en in zijn hoofd klinken rotjes als bommen. Gezellig naar vrienden gaan kunnen hij en zijn gezin niet, want met oud en nieuw zit de oorlogsveteraan binnen met alle ramen en deuren potdicht. John: ' Siervuurwerk gaat nog, maar die knallen niet. De pest is, dat je weet dat het elk jaar terugkomt.'
Dit jaar besloot de veteraan het anders aan te pakken. John: 'Veel veteranen met PTSS durven net als ik hun huis niet uit te komen. Toen dacht ik: waarom doen we het niet samen? Zo kunnen we elkaar helpen, want je begrijpt elkaar.' John nodigde andere veteranen uit die ook Post Traumatisch Stress Syndroom hebben. Vanuit heel Nederland kwamen er reacties en de familie Pronk viert nu oudejaarsnacht met vijftien andere PTSS patiënten. John: 'We gaan met zijn allen gezelligheid creëren en de aandacht afleiden.'
Psychotherapeut Wim Peters van het Sinaicentrum behandelt veel veteranen met PTSS. Hij vindt het initiatief van John Pronk uitstekend. Peters: 'In de behandelgroepen gaat het al wekenlang over oudjaar. We adviseren mensen om vooral niet alleen te zijn. Zoek vrienden op, of als je alleen bent, zorg dan dat je telefoonnummers bij de hand hebt voor als het niet meer gaat.'
Terug naar Rwanda
Mensen met PTSS kunnen niet tegen onverwachte knallen. Peters: 'We hebben allemaal een schrikreactie, maar bij veteranen veroorzaken ze herbelevingen. Geluiden zijn triggers die hen terugbrengen naar hun missies.' John ging verschillende keren op missie. In 1992 zat hij in Bosnië, in 1994 tijdens de genocide in Rwanda en in 1996 weer in Bosnië. Vier jaar lang werd hij behandeld voor PTSS, maar de weken rond oud en nieuw blijven ellende. John: 'Ik zou het liefst een week voor oudejaar in bed kruipen en er eind januari pas weer uit komen.'
Net als andere PTSS patiënten wordt hij alert en schrikachtig. Veel PTSS'ers krijgen een kort lontje en trekken ze zich terug. Ook gezinnen lijden eronder.
'Om middernacht doen we de muziek even heel hard'
Een oplossing voor de jaarlijks terugkerende stress is er niet volgens therapeut Peters. Het enige dat echt zou werken is een algeheel vuurwerkverbod. Therapeuten kunnen patiënten nu alleen helpen de periode door te komen. Peters: 'Sommige veteranen reizen naar het buitenland om het vuurwerk te mijden, andere krijgen elk jaar medicatie. Onderlinge steun is enorm belangrijk. Veel PTSS'ers hebben whatsappgroepen waarmee ze veel met elkaar delen: hoe gaat het? Lukt het nog?'
'Niemand moet alleen thuis bang zitten zijn voor vuurwerk.' vindt John. Daarom de uitnodiging aan andere veteranen om oudjaar te komen vieren, zoveel mogelijk zonder vuurwerk. John: 'We wonen heel rustig tegen de hei aan, maar vuurwerk blijf je altijd wel horen. Dus om middernacht doen we de muziek even heel hard om de knallen te overstemmen.'
