Nieuws

Jarenlang verboden middel in vis van Foppen uit Harderwijk

HARDERWIJK - Visverwerker Foppen uit Harderwijk gebruikte tot voor kort het verboden middel natriumnitriet in zijn visworsten. Dat blijkt uit inspectierapporten die Omroep Gelderland via de Wet Openbaarheid van Bestuur heeft opgevraagd. Het middel is wettelijk verboden en in combinatie met vis mogelijk kankerverwekkend.
door Judith Spanjers
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit heeft in 2010 het bedrijf hiervoor al gewaarschuwd. Maar in november 2014 kwam de NVWA erachter dat Foppen nog steeds het verboden middel gebruikt. De NVWA heeft de voorraad die op dat moment bij de visverwerker aanwezig was vernietigd, maar heeft destijds geen vis uit de winkels teruggehaald waar natriumnitriet aan was toegevoegd. 'Onze wetenschappers vonden het niet zo gevaarlijk dat het teruggehaald moest worden', aldus de woordvoerder van de NVWA.

Natriumnitriet

Natriumnitriet mag niet met vis gebruikt worden, maar mag wel gebruikt worden in combinatie met vlees. De vleessector gebruikt dit middel om botulisme tegen te gaan om zo voedselvergiftiging te voorkomen. Bovendien kleurt het vlees er mooi roze van, zoals bij ham en rookworsten.

Onder verscherpt toezicht

Foppen staat sinds vorig jaar onder verscherpt toezicht van de NVWA. Minister Schippers van Volksgezondheid zei in oktober dat Foppen zich geen enkele fout meer kon permitteren. Uit de nieuwe rapporten blijkt nu dat bij een inspectie een maand later een boete is uitgedeeld voor het gebruik van het verboden middel. En dat er ook waarschuwingen zijn gegeven voor verkeerde bemonstering van de gevaarlijke bacterie Listeria en voor het ontbreken van risico-analyses. In september kreeg Foppen nog boetes voor onhygiënisch werken. 

Viseters kunnen doodziek worden

Voedseldeskundigen sluiten niet uit dat vandaag of morgen mensen doodziek worden na het eten van besmette vis. Microbioloog Rijkelt Beumer van de Wageningse universiteit vindt het onbegrijpelijk dat Foppen zijn leven niet betert: 'Er is onvoldoende zicht op hoe de vis de fabriek uitgaat.  Een voedselvergiftiging is nooit uit te sluiten, maar je kunt als bedrijf de risico's daarop wel zo klein mogelijk maken. Foppen doet dat niet, het is dus wachten op een nieuwe voedselcrisis.' Ook voedselveiligheidsdeskundige IJsbrand Velzeboer sluit een nieuwe ramp met besmette vis van Foppen niet uit.

Salmonellacrisis: minstens vier doden

Uit onderzoek van Omroep Gelderland blijkt dat Foppen al jarenlang regels en wetten aan de laars lapt. Ook nu Foppen inmiddels onder verscherpt toezicht staat, heeft het bedrijf de zaken niet op orde. In 2012 was Foppen verantwoordelijk voor de salmonellacrisis. 23.000 mensen werden ziek na het eten van zalm die besmet was met de salmonellabacterie. Zeker vier mensen overleden. Foppen is de grootste leverancier van gerookte zalm in Nederland die onder andere wordt verkocht bij Albert Heijn.

Reactie NVWA

De voedselautoriteit zegt in een reactie dat door de nieuwe overtredingen in december het traject van verscherpt toezicht inmiddels opgeschroefd is naar het 'Hard-waar-het-moet-traject'. Een nog intensiever toezicht voor notoire overtreders. Inspecties en gesprekken moeten ervoor zorgen dat Foppen binnen 9 maanden de boel op orde heeft. 'Afhankelijk van de voortgang kan de einddatum worden opgeschoven', kondigt de inspectie alvast aan.

Foppen reageert: misverstanden

Voor het eerst sinds Omroep Gelderland in 2013 het onderzoek is gestart, wil Foppen reageren op de inspectierapporten. Over het gebruik van het verboden middel natriumnitriet (ook wel: colorozout) zegt de visverwerker: 'Wij gebruiken natriumnitriet sinds 2001 in onze visworst. Foppen heeft op dit gebied de wetgeving verkeerd geïnterpreteerd, omdat Foppen ervan uitging dat het gebruik van natriumnitriet verboden was in visproducten en het in dit geval halffabrikaat betrof. Foppen heeft het gebruik van natriumnitriet in halffabrikaten onmiddellijk beëindigd.'  
Foppen zegt al jaren aandacht te hebben voor het onderhoud van het pand. Hiervoor heeft het bedrijf ook een plan van aanpak opgesteld. 'Het plan van aanpak was in uitvoering toen de bewuste inspectie (van de NVWA, red.) plaatsvond. In reactie op de toen geconstateerde schimmelvorming heeft Foppen het bewuste plan van aanpak met voorrang doorgevoerd.'  

Gevaarlijke bacterie Listeria

Over de bemonstering van de gevaarlijke bacterie Listeria is Foppen het niet eens met de NVWA. Volgens eigen zeggen test het bedrijf veelvuldig  en goed op Listeria. 'De kritiek van de NVWA richt zich op het ontbreken van een toelichting en een gedocumenteerde instructie voor de procedure van de monsternames. Het ontbreken hiervan wil niet zeggen dat monsters niet frequent en volgens een vast schema op vastgestelde momenten en plaatsen werden genomen. Dat gebeurde namelijk wel.' Foppen voerde de afgelopen jaren de testen uit in het eigen laboratorium dat niet geaccrediteerd was. Het bedrijf zegt inmiddels gebruik te maken van een extern geaccrediteerd laboratorium.
Foppen maakte maandagavond bekend dat alle rapporten van de NVWA vanaf september 2014 op de site van de visverwerker worden gepubliceerd.
Meer informatie over het onderzoek naar Foppen leest u in een uitgebreid dossier op foppen.gld.nl
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!