Zeven vragen over de band tussen Vitesse en Chelsea

Volgens oud-eigenaar en oud-voorzitter Merab Jordania mag Vitesse geen kampioen worden van Chelsea. Vitesse ontkent dit ten stelligste. Dit alles roept vele vragen op.

Nee, en daar kijken beide clubs ook wel voor uit. Want de regels van de UEFA en de KNVB laten dit ook niet toe. Clubs mogen niet dezelfde eigenaar hebben. Eigenaar van Chelsea is de Russische miljardair Roman Abramovich en Vitesse is in handen van zijn eveneens puissant rijke landgenoot Aleksandr Chigirinskiy, die in oktober de aandelen overnam van de Georgiër Merab Jordania. De Rus was overigens ook al ten tijde van Jordania de grote financier van het project.

De clubs zijn formeel dus volkomen onafhankelijk van elkaar. Er is officieel alleen sprake van een samenwerkingsverband. Maar intussen wordt in Londen door een heel circuit om de clubs heen wel bepaald wat er precies gebeurt.

Het begon met drie Balkan-boys meteen na de komst van Jordania in 2010. Slobodan Rajkovic, Nemanja Matic en doelman Matej Delac. Een seizoen later kwam de Tsjechische verdediger Tomas Kalas en de Mexicaanse vleugelspits Ulises Davila. In de winter werd ook Patrick van Aanholt gehuurd van de Londense club.

In 2012 werden Kalas en Van Aanholt opnieuw gehuurd en kwam ook de Franse aanvaller Gaël Kakuta zich melden in Arnhem. Dit seizoen kwamen Kakuta en Van Aanholt wederom en verder kreeg Vitesse de beschikking over de Braziliaan Lucas Piazón, de Chileen Cristian Cueavas, de Ghanees Christian Atsu en de Engelse verdediger Sam Hutchinson. In de winter kwam ook Bertrand Traore uit Burkino Faso over uit Londen. In totaal dus twaalf spelers.

Eigenlijk vrijwel niets. Alleen Kalas keerde na twee jaar in Arnhem rechtstreeks terug naar Chelsea, waar hij af en toe op de bank zit. Rajkovic werd na zijn jaar bij Vitesse, waarin hij aanvoerder was van het elftal dat net niet degradeerde, doorverkocht aan Hamburger SV en Nemanja Matic werd in een megadeal betrokken met David Luiz van Benfica. Afgelopen winter ging Matic alsnog naar Chelsea, dat zo'n 25 miljoen euro betaalde voor de Serviër. En dat voor een speler die ooit eigendom was van de Londense club.

Delac werd na zijn periode bij Vitesse, waarvoor hij nooit in actie kwam, een clubhopper en hij keept nu bij FK Sarajevo. Davila mislukte bij Vitesse en speelt nu voor Sabadell. Kakuta kende een redelijk eerste jaar in Arnhem, maar dit seizoen was hij geen basisspeler meer. De Fransman werd een bron van onrust in de selectie en keerde terug naar Chelsea, dat hem meteen weer verhuurde aan Lazio Roma. Daar speelt hij nooit. Van Aanholt was in zijn eerste half jaar geen vaste waarde, maar daarna werd hij de vaste linksback. Hij haalde zelfs het Nederlands elftal, maar kent nu weer een mindere periode. Het is de bedoeling dat hij zich komende zomer weer in Londen meldt. Piazón schitterde voor de winterstop, maar kende een enorme terugval en verloor zelfs zijn basisplaats.

Cuevas kwam duidelijk tekort voor Vitesse 1 en werd verhuurd aan eerstedivisionist FC Eindhoven. Hutchinson speelde nauwelijks voor Vitesse en keerde in de winter terug naar Londen en Traore heeft tot dusverre geen basisplaats weten te veroveren. Atsu is de enige Chelsea-huurling met een basisplaats en hij is een constante factor bij Vitesse.

Conclusie: het kost Chelsea vooral veel geld om deze spelers bij Vitesse te stallen en het levert nauwelijks wat op qua geld of spelers die sportieve waarde hebben voor de club uit Londen. Sterker nog: de enige speler die Chelsea 1 heeft gehaald, Matic, kostte de club een vermogen.

De beperkingen die Financial Fairplay clubs oplegt belemmert de mogelijkheid om te investeren in Vitesse. Slechts 50 procent van de begroting mag voortaan nog bestaan uit 'vreemd geld'. Er wordt daarbij gerekend over een periode van drie seizoenen. Voor Vitesse komt het neer op zo'n 45 miljoen euro. Chigirinskiy heeft dat bedrag echter al over twee seizoen zo ongeveer geïnvesteerd, maar de Arnhemse club heeft wat speelruimte door de verkoop van Wilfried Bony aan Swansea City en van Marco van Ginkel, uitgerekend aan Chelsea. Hoe dan ook, de komende jaren kan Chigirinskiy nauwelijks nog investeren in Vitesse, ook omdat het percentage vreemd geld op termijn wordt teruggebracht naar 30 procent. Dat zou als de begroting van Vitesse vergelijkbaar blijft, neerkomen op ongeveer 12 miljoen euro per seizoen.

Aleksandr Chigirinskiy is grootaandeelhouder, maar het runnen van de club laat hij aan anderen over. Sinds de Rus eigenaar is, bezocht hij nog maar één wedstrijd van Vitesse. Hij was toen in het gezelschap van Marina Granovskaia, die tot de directie van Chelsea behoort. Aan haar moet Vitesse-directeur Joost de Wit verantwoording afleggen. Mo Allach, de technisch directeur, heeft een dergelijke band met Michael Emenalo, zijn collega bij Chelsea.

Maar er zijn ook nog anderen die zich bemoeien met de samenwerking. Vlado Lemic bijvoorbeeld, een zaakwaarnemer die de belangen behartigt van veel spelers in het circuit rond 'Londen'. Zo bracht hij Jonathan Reis naar Vitesse, die ondanks een enorm salaris uiteindelijk niet rendeerde en in december werd afgekocht. En ook was hij betrokken bij de komst van trainer Fred Rutten naar Arnhem.

Een essentiële factor in dit hele spel is Pini Zahavi. Deze voormalige zaakwaarnemer is de spin in het web, hij schuift namens 'Londen' met spelers tussen de diverse clubs. Want ook West Ham United en CSKA Moskou en enkele clubs in Brazilië behoren tot het circuit, waarvan Vitesse dus ook deel uitmaakt.

De geruchten gaan dat men in Londen niet blij is met de onrust in Arnhem. De opmerkingen van Merab Jordania en Ted van Leeuwen dat Vitesse van Chelsea geen kampioen mag worden, zijn naar het rijk der fabelen verwezen. Maar het feit dat de Arnhemse club op alle fronten onder vuur ligt en dat de voormalige eigenaar Jordania directeur De Wit de vingers zou willen afsnijden, zorgt wel voor de nodige beroering. Een rellenclub die alleen maar verliesgevend is, daar zit men in Londen waarschijnlijk niet op te wachten.

Het hele project kostte inmiddels al ruim 100 miljoen euro en leverde financieel en sportief nauwelijks iets op. Er zou sprake zijn van spoedoverleg deze week, maar dat kan bij Vitesse nog niemand bevestigen. Maar er is een gerede kans dat het project-Vitesse wordt afgestoten.

Het is niet zo dat Vitesse dan per direct omvalt. In de overeenkomst met Chigirinskiy is een clausule opgenomen dat de financiering nog 18 maanden door moet gaan als de samenwerking zou worden stopgezet. Dat zou dan betekenen dat als Chelsea de samenwerking nu opzegt, Vitesse tot de winterstop van het seizoen 2015/16 heeft om een oplossing te bedenken. Waarbij de vraag is hoeveel Chigirinskiy nog 'moet' investeren, gezien de beperkingen door Financial Fairplay.