Zomerdijk: te weinig geleerd van hoogwater in 1995

Dat zei oud-burgemeester Zomerdijk van destijds Echteld donderdagavond op een lezing in Culemborg.

Zomerdijk, die in 1995 het bevel gaf voor de evacuatie, vindt dat bij calamiteiten zoals destijds in Ochten de burgemeester moet beslissen en niet de minister, zoals nu geregeld is. Zomerdijk doelt daarbij op een recenter incident toen hij burgemeester was van Duiven: 'Moeten wachten op beslissingen van de minister kan bij rampen fataal zijn. Ik heb de ervaring bij een bommelding bij Ikea, dat drie ministers uren ruzieden over de vraag wie nu het mobiele telefoonverkeer moest storen: was dat nu de minister van Binnenlandse Zaken, Verkeer en Waterstaat of Economische Zaken. Het gevaar bestond, dat de bom via een mobiele telefoon tot ontploffing zou worden gebracht.'

Zomerdijk is er een warm voorstander van dat de lokale beslissers en hulpverleners de kern blijven vormen van een rampenbestrijdingsorganisatie. 'De hoogwaterperiode van 1995 en de vuurwerkramp in Enschede, maar ook de oefeningen, tonen aan hoe belangrijk het is dat de lokale rampenorganisatie wordt aangestuurd door mensen die elkaar kennen en plaatselijk bekend zijn. Ze tonen ook aan hoe belangrijk het is dat gemeenten beschikken over eigen uitvoerende diensten, waar ze op kunnen rekenen bij rampen en zware ongevallen.'

'Een gemeente zal zich geen raad weten als ze in rampsituaties niet over deze uitvoerende diensten kan beschikken. De brandweer en openbare werken hadden bijvoorbeeld in Ochten tijdens de hoogwaterperiode hun handen vol aan het voeren van de vele huisdieren, die mensen in de haast hadden achtergelaten. Zij stuurden de hulpverleners aan, die vaak uit verschillende delen van het land kwamen, zij wezen hen letterlijk de weg.'

Volgens Zomerdijk is in Den Haag met het dalen van het water ook de aandacht gedaald voor noodzakelijk onderhoud aan de dijken. Zomerdijk: 'Helaas moet ik constateren, dat alleen al binnen het gebied van het waterschap Rivierenland 200 kilometer dijk niet meer aan de basisveiligheid voldoen. Dat is op zijn zachtst gezegd een slechte zaak.

'Bij politiek Den Haag gaat de prioriteit nog wel eens op en neer met de waterstand. Ik vind dat de beschikbaarstelling van voldoende middelen niet afhankelijk mag blijven van de hoogte van de waterstanden en steeds vaker moet concurreren met bijvoorbeeld droge infrastructuur, zoals autosnelwegen. De regering houdt nog steeds een slag om de arm of de nodige middelen beschikbaar komen om het deltaprogramma te kunnen uitvoeren. Ze realiseert zich onvoldoende dat overstromingsdreiging de grootste dreiging is, een grotere dan terrorismedreiging. Lieve heer, verzucht ik nog wel eens, geef ons weer een hoogwater om de prioriteit hoog te houden.'