Foppen en NVWA verrast door salmonella in zalm

Ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit was niet berekend op zo'n grote uitbraak. Dat zegt de Onderzoeksraad voor Veiligheid die de salmonellabesmetting in zalm van Foppen heeft onderzocht.

Officieel werden zo'n 1200 mensen vorig jaar ziek na het eten van met salmonella besmette zalm, maar naar schatting zijn uiteindelijk 23.000 mensen enkele dagen ziek geweest. Vier van hen zijn overleden.

De bron van de besmetting was een Griekse vestiging van Foppen. Het is niet meer te achterhalen hoe die besmetting daar ontstond. Foppen besteedde veel zorg aan de veiligheid, maar hield geen rekening met een salmonellabesmetting. Zoiets was namelijk nog nooit in de visbranche waargenomen.

Nadat de bron van de besmetting was opgespoord, waren overheid en bedrijven niet goed voorbereid om het probleem aan te pakken. Foppen en supermarkten wisten niet goed wat ze moesten doen en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit zag geen aanleiding om in te grijpen.

Volgens de onderzoeksraad richtte de NVWA zich voornamelijk op haar handhavende rol. Daardoor heeft het terughalen van de besmette zalm uit winkels langer geduurd dan nodig was. Consumenten wisten niet goed dat zij gevaar liepen en hoe ze daarmee om moesten gaan.

Volgens de onderzoeksraad hebben de betrokken partijen laten zien dat ze al lering hebben getrokken uit dit voorval. Ze hebben verbeteringen in gang gezet. 

Foppen laat in een korte schriftelijke reactie weten dat salmonella noch door de visverwerkende industrie noch door externe deskundigen als een reëel gevaar voor zalm werd beschouwd. Het bedrijf zegt dat het veiligheidsmanagementsysteem is aangepast om zo'n uitbraak in de toekomst te kunnen voorkomen.

'Foppen spant zich in dit ook in de bedrijfstak te bevorderen, door het beschikbaar maken van kennis en ervaring. Foppen heeft er het volste vertrouwen in hiermee bij te dragen aan het vertrouwen in de voedselveiligheid in Nederland.'

De NVWA verwijst naar het ministerie voor Volksgezondheid voor een reactie op het rapport. Een woordvoerder van minister Edith Schippers zei desgevraagd dat de minister zo spoedig mogelijk met een inhoudelijke reactie komt. Dat wordt waarschijnlijk niet dinsdag. 

Het heeft vijf dagen geduurd voordat alle mogelijk besmette zalmproducten uit de winkel zijn gehaald.  Dit komt doordat fabrikant Foppen niet wilde niet dat alle producten waarin zalm was verwerkt uit de handel zouden worden genomen. In eerste instantie wilde Foppen alleen de Griekse producten terughalen.

Doordat Foppen niet kon aangeven in welke producten de besmette zalm nog meer was verwerkt, wilde de NVWA zo snel mogelijk alle produkten uit de schappen halen. Het heeft uiteindelijk vier tot vijf dagen geduurd voordat de NVWA de juiste gegevens had van de distributielijst. Volgens Foppen had de NVWA bij de vraag naar de gegevens geen tijdslimiet gesteld. Het is de verantwoordelijkheid van de voedselbedrijven om zo snel mogelijk in te grijpen en dat is in dit geval niet mogelijk gebleken.

Foppen was niet op de hoogte in welke salades de zalm was verwerkt en de supermarkten waren niet op de hoogte welke ingrediënten de salades bevatten.  Hierdoor konden pas na vijf dagen alle producten uit de winkel worden gehaald. De traceerbaarheid blijkt bij veel bedrijven een zwakke plek te zijn.  Daarnaast hebben in dit geval niet alle supermarkten goed gecommuniceerd over de besmetting en de risico’s. Hierdoor kon het gebeuren dat het aantal consumenten dat besmet werd geraakt door de salmonellabacterie op kon lopen tot 23.000. Uiteindelijk overleden officieel 4 slachtoffers aan de bacterie  De NVWA had het proces goed aan moeten sturen. In januari zal de rol van de NVWA worden besproken in een debat in de Tweede Kamer. Het Openbaar Ministerie onderzoekt de rol van Foppen in de salmonellakwestie.

Meer informatie over het onderzoek naar Foppen leest u in een uitgebreid dossier op foppen.gld.nl

           Albert Heijn plaatst een advertentie in de krant met de recall van de aanvullende produkten.

           Foppen, supermarkten en de NVWA publiceren ook dan de recall van deze produkten via hun     websites.

(Bron: Onderzoeksraad voor Veiligheid)