Rivierengebied

Maurikse dwingt hulp af: “Ik ben hulpbehoevend, dat vind ik ook niet leuk'

Maurikse dwingt hulp af:  “Ik ben hulpbehoevend, dat vind ik ook niet leuk'
Maurikse dwingt hulp af:  “Ik ben hulpbehoevend, dat vind ik ook niet leuk' © SRC | Menno Provoost
MAURIK - Meta van Roekel sleept de gemeente Buren voor de rechter. Alweer. Want de Maurikse is allerminst te spreken over hoe de gemeente omgaat met mensen die thuishulp nodig hebben, zoals zij zelf. Ze laat zich bijstaan door de inmiddels doorgewinterde ‘thuishulpadvocaat’ Kevin Wevers. “We winnen bijna elke keer, maar elke keer verzinnen ze weer iets nieuws om te bezuinigen’.
‘Dat heb ik niet gezegd’, klinkt het wat mompelend in de seniorenwoning van Meta van Roekel in Maurik. ‘Zo heb ik dat toch niet bedoeld!’ Mevrouw Van Roekel windt zich duidelijk op over een brief van de gemeente Buren. Het is een weergave van een eerder gesprek over de extra thuishulp die zij nodig heeft, met een teleurstellende conclusie: “Het komt erop neer dat ik weer helemaal niets krijg”, zegt de Maurikse terwijl ze de brief kordaat terzijde schuift.
De oudere dame heeft toch al niet zo’n beste dag. “Ik heb net te horen gekregen dat ik niet bestraald kan worden zoals de bedoeling was”, vertelt zij plots meer kwetsbaar. “Daar ben ik wel van geschrokken. Het is te gevaarlijk voor mijn darmen. Ik moet waarschijnlijk weer geopereerd worden, want ze hebben niet alles weg kunnen halen. Nee, ik ben voorlopig nog lang niet beter.”
Mevrouw Van Roekel is nog herstellende van de zware operatie op 24 november jongstleden waarbij diverse tumoren uit de buikwand verwijderd zijn. “Ik ben zes uur lang geopereerd”, zegt ze. “Op 1 december mocht ik naar huis, maar ik was nog zodanig gewond dat ze me met de ambulance vanuit Amsterdam gebracht hebben. Dat doen ze niet voor niks. Ik kan niet bukken, rekken of strekken; ik kan helemaal niks. Het herstel duurt zeker drie maanden en nu is de wond ook nog ontstoken.”

Gesprekken lopen op niets uit

De spoedaanvraag bij de gemeente voor wat extra hulp bij thuiskomst uit het ziekenhuis, bijvoorbeeld met koken, een boodschap doen of de vuilnis buiten zetten, is zonder gevolgen gebleven. Zelf kan de Maurikse ook niet helemaal reconstrueren hoe dat nou gekomen is.  “Het gesprek op 14 november liep op niets uit”, vertelt ze. “Vervolgens belden ze me toen ik al in het ziekenhuis lag. Wilden ze van alles van mij en mijn operatie weten, terwijl ik daar aan de infusen lag. Toen heb ik gezegd: ‘waar bent u toch mee bezig?!’ De verpleegsters vonden het ook zeer ongepast.”
Eenmaal terug in Maurik wachtte er dus geen hulp. “Toen ik thuis kwam, kreeg ik een pan soep van een vrijwilliger. Daar heb ik de hele week op geleefd”, vertelt Van Roekel. “Ik modder maar wat aan, zo goed en zo kwaad als het gaat. Uiteindelijk kwam de gemeente op 19 december nog een keer langs voor een gesprek. Ik zeg: ‘jullie zijn 18 dagen te laat’. Over dat gesprek sturen ze nu -een maand later-  deze brief. Je hebt er helemaal niks aan. Het is een ramp dat hele gedoe.”
Hoewel ze een kranige indruk maakt, liet ook een herseninfarct enige jaren geleden zijn sporen achter. Zo functioneert haar linkerhand niet goed. Sindsdien heeft ze een paar uur thuishulp in de week. Deze zijn al zwaarbevochten. Vanaf 2016 ligt Van Roekel in de clinch met het Burense ambtenarenapparaat over de hulp die ze wil hebben.  Ze laat zich hiervoor bijstaan door de Achterhoekse jurist Kevin Wevers.

‘Mevrouw vraagt zeker niet te veel’

“Ik heb ook wel cliënten waarvan ik denk: die zijn wel erg moeilijk”, zegt hij. “Maar dat is hier niet het geval. Mevrouw Van Roekel vraagt zeker niet te veel. Ze is misschien niet altijd de makkelijkste, dat heeft deels ook te maken met haar aandoening. Ze is een kwetsbare inwoner. Daar zou een gemeente toch goed mee om moeten kunnen gaan.”
“Te triest voor woorden”, zegt hij over haar spoedaanvraag voor tijdelijke hulp na ziekenhuisopname. ”We hebben er echt bovenop gezeten om te proberen wat zorg los te peuteren maar al die tijd hebben we dus geen extra hulp kunnen realiseren terwijl ze die nu juist zo hard nodig heeft. De gemeente is overigens verplicht om deze hulp direct te verlenen. Mocht achteraf blijken dat het onterecht was, dan wordt het teruggedraaid. Maar ze kennen de procedures niet.”
De advocaat verbaast zich over de harde, bureaucratische opstelling : “Ik snap het echt niet.  Twee à drie maanden wat extra hulp na zo’n zware operatie voor een toch al hulp behoevende vrouw. Hoezo is dat te veel gevraagd? Je snapt het niet. Maar dat is in veel gemeenten helaas hoe het anno nu gaat: je moet vechten voor waar je recht op hebt.”

Nieuwe methoden om te bezuinigen

Dat doet Wevers inmiddels al vele jaren aan de lopende band. Behalve in Buren heeft hij in deze regio ook zaken over thuishulp lopen in Tiel en West Maas en Waal. “We winnen bijna elke keer”, zegt hij. “En elke keer wordt er weer iets nieuws verzonnen om te verdoezelen dat ze gewoon keihard aan het bezuinigen zijn. Het is wel frustrerend hoor.”
Bij mevrouw Van Roekel heeft de rechter eerder uitspraak gedaan dat ze recht heeft op vijf uur thuishulp in de week. Met een nieuwe methodiek van normtijden, heeft de gemeente het toch weer teruggeschroefd naar 3,5 uur. Dus stapte het duo weer naar de rechter.
Volgens Wevers kreeg Buren daar tijdens de zitting de wind van voren. “Ze konden totaal niet onderbouwen waar die tijden op gebaseerd zijn”, zegt hij. “De zaak is aangehouden met het advies om onderling tot een schikking te komen. Het gaat immers maar om 1,5 uur. Maar de gemeente heeft toch besloten om -met weer een nieuwe vertegenwoordiger- de zaak door te zetten. Dat gaat ergens in maart verder. De zoveelste rechtszaak. Het is toch bizar dat dat nodig is?!”
Sinds haar inmiddels overleden man ziek werd, is mevrouw Van Roekel niet anders gewend. Zojuist is een aanpassing aan haar keuken na bijna 2,5 jaar eindelijk gerealiseerd. Ze heeft nu twee ladekasten, zodat ze de spullen er makkelijker uit kan pakken. “Ik kon er niet meer bij en was hard op mijn achterhoofd gevallen toen ik dat probeerde”, verklaart ze. “Die kastjes is ook een heel gevecht geweest. Ik heb niets cadeau gekregen. Ze komen je nergens in tegemoet. Ik moet maar vrijwilligers zoeken of het aan de buren vragen.”

‘Vrijwilligers zoeken”

Dat laatste is in het rijtje seniorenwoningen een lastige opgave. Van Roekel:  “Mijn buurvrouw is 88, die is zelf blij als het haar lukt zelfstandig te leven. Ze heeft onlangs thuishulp gekregen: twee uurtjes. Ze zegt: ’ik snap er niks van’. Maar bezwaar maken durft ze niet. De buurman aan de andere kant heeft één been. Moet ik die dan steeds om hulp gaan vragen. Dat kan toch niet.”
Uit de brief van de gemeente blijkt hoe moeizaam gesprekken over de hulp verlopen. “Mevrouw is niet in staat om haar hulpvraag concreet te formuleren en uit te leggen wat zij verstaat onder meer hulp”, is de conclusie. ”Op de extra ondersteuning die zij kan krijgen bij het opwarmen van maaltijden in de magnetron stelt mevrouw geen prijs.”
“Ze weten zelf toch wel wat er in een huishouden moet gebeuren”, zegt de Maurikse bits. “Alles. Ik kon niks, nog steeds niet. Ik heb geen magnetron en ik wil geen magnetron. Een heet bord kan ik er niet uitpakken met mijn gemankeerde hand en als ik iets laat vallen, kan ik het niet oprapen. Ik heb trouwens helemaal geen plek voor een magnetron.” In plaats van extra hulp kreeg Van Roekel via de zorgorganisatie een vermaning naar aanleiding van het gesprek, vertelt ze. “Mijn thuishulp werd op de vingers getikt. Ze hadden geconcludeerd dat zij illegaal boodschappen voor mij deed onder werktijd. Ze doet uit goedheid af en toe een boodschap voor me, in haar eigen tijd. Dat mag blijkbaar niet.”

'Lot in handen van de gemeente'

Wat betreft de spoedaanvraag voor de periode na de operatie valt er weinig meer te winnen, denkt Wevers. “Ik zou een ingebrekestelling kunnen sturen”, zegt hij. ”Maar voor zoiets rond is ben je twee of drie maanden verder. Dat heeft ook geen zin. Je lot ligt volledig in handen van de gemeente.”
Maar mevrouw Van Roekel laat zich niet ontmoedigen. “Ik ben hulpbehoevend, dat vind ik ook niet leuk”, zegt ze. “Maar ik ben niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten. Ik heb nog genoeg om voor te leven en wil me niet door zo’n gemeente laten tegenhouden. Ik kan niet tegen onrecht. Het gaat ze allemaal om het geld, ten koste van de mensen. Een heleboel mensen hebben niet de mondigheid die ik heb, die zitten dan helemaal in de problemen. Daar wil ik ook voor opkomen.”
De gemeente Buren wilde geen enkele inhoudelijke reactie geven op vragen over de kwestie omdat dit in strijd met privacywetgeving zou zijn.