Rivierengebied

Raad van State schiet 'Ideale Rivierdijk' af: 'Niet realistisch'

Raad van State schiet 'Ideale Rivierdijk' af: 'Niet realistisch'
Raad van State schiet 'Ideale Rivierdijk' af: 'Niet realistisch' © Waterschap Rivierenland
HEESSELT - 'De ideale rivierdijk' zoals enkele bewoners die voor zich zien zal er niet komen. Het waterschap heeft terecht geconstateerd dat dit geen realistische oplossing is. Dat concludeert de Raad van State woensdag naar aanleiding van bezwaren van een aantal dijkbewoners uit West Betuwe. Alle bezwaren tegen de aanstaande dijkversterking in het gebied zijn verworpen.
Het bewonersinitiatief 'De ideale rivierdijk' kwam erg laat bij de betrokken instanties met een eigen variant van hoe de dijk tussen Waardenburg en Tiel versterkt zou moeten worden, constateert de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Het participatietraject was voor een groot deel al doorlopen en de voorkeuren voor hoe de dijk te versterken waren al bepaald.
Toch heeft het waterschap nog naar het voorstel gekeken en erop gereageerd. Daarin is voldoende duidelijk gemaakt waarom dat niet kan, aldus de Afdeling. De eis van de bewoners dat de maatschappelijke kosten en opbrengsten van hun voorstel beter bestudeerd moeten worden, is daarmee verworpen en de versterking kan doorgaan zoals gepland.
Het plan voor de dijkversterking is vastgesteld door het algemeen bestuur van Waterschap Rivierenland. Vervolgens is daar goedkeuring aan gegeven door het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland. Daarna zijn de bestemmingsplannen voor de dijkversterking vastgesteld in de betreffende gemeenten Tiel en West Betuwe. Bij die laatste zijn de nu behandelde bezwaren ingediend door inwoners van Ophemert, Heesselt en Varik.

'Alle mogelijkheden goed bekeken'

Formeel is het bezwaar namens De Ideale Rivierdijk (DIR) als collectief niet behandeld. De stichting gaf aanvankelijk aan namens 68 inwoners op te treden. Er waren echter maar enkele geldige machtigingen van deze inwoners en het bestuur heeft op enig moment het juridische beroep tegen de dijkversterkingsplannen ingetrokken. Volgens nieuwe bestuursleden was dit een vergissing. Via een aantal losse bewoners zijn de ideeën van de stichting toch behandeld.
Allereerst staat volgens de Raad vast dat de Waaldijk op dit traject van bijna twintig kilometer niet voldoet aan de nieuwe normen voor waterveiligheid en dus versterkt moet worden. In opdracht van het waterschap is goed gekeken naar alle mogelijkheden die daarvoor zijn, vinden de leden van de Raad. Grofweg zijn daar drie mogelijkheden uitgekomen: versterken door binnendijks een brede grondwal aan te brengen, door deze buitendijks aan te brengen of met stalen damwanden in de dijk zodat deze niet zo erg verbreed hoeft te worden.
Uitgangspunt is dat de dijk waar mogelijk aan de binnenkant met grond versterkt wordt. Als dit door bijvoorbeeld bebouwing niet mogelijk is, wordt gekeken naar buitendijkse versterking of de zogenoemde ruimtebesparende oplossing met damwanden. Met dit als uitgangspunt is voor alle 41 dijkvakken langs de route gekeken wat de gewenste oplossing is.
Buitendijks is vaak niet wenselijk omdat die ruimte nodig is voor afvoer en berging van het rivierwater. Het is daarbij vaak beschermd natuurgebied. Vandaar dat op veel plekken, met name in de bebouwde kommen al gekozen is voor de ruimtebesparende oplossing. Het bewonerscollectief ijvert voor een dijk die geheel op deze manier met damwand wordt aangelegd. Zo blijft de impact op het landschap en de bebouwing minimaal en het zou volgens hen ook duurzamer en veiliger zijn.

'Damwand is niet zo ideaal'

Dat laatste is in ieder geval niet zo, concludeert de Raad van State. Een belangrijke reden om niet overal damwand toe te passen is dat het veel duurder is. Met de huidige staalprijzen zou de 'ideale rivierdijk' van de bewoners volgens het waterschap zelfs twee keer zo duur zijn dan het huidige ontwerp waar al flinke stukken met deze ruimtebesparende maatregelen in zitten.
Het waterschap zou dit niet kunnen rijmen met de subsidiecriteria 'sober, robuust en doelmatig' van het landelijke Hoogwater Beschermingsprogramma. De kosten daarvan zouden daarom niet gedekt zijn. Maar dat is niet de enige reden die zij aanvoeren. Vanuit dijkenbouwers oogpunt zijn de damwanden helemaal niet zo ideaal, stelt het waterschap. Het is lastiger om ze aan te brengen. Dit duurt langer en brengt meer overlast met zich mee. Ze zijn niet goed uit te breiden en ze zijn lastig te inspecteren en onderhouden. Aan het einde van de technische levensduur moeten ze volledig vervangen worden. Daarbij is de stijle hellingshoek van het taluud van deze 'ideale rivierdijk' onwenselijk voor het beheer van de dijk.
Het zijn volgens de Raad van State allemaal plausibele argumenten waarom de Ideale Rivierdijk geen realistische oplossing is. Het waterschap hoeft daar dan ook geen verder onderzoek naar te verrichten en heeft de besluiten zorgvuldig genomen, concludeert de Raad.
Ook uit enkele andere individuele bezwaren van inwoners tegen de dijkversterkingsplannen, komt de Raad tot de conclusie dat het waterschap haar huiswerk op alle terreinen goed gedaan heeft en inwoners voldoende heeft betrokken in de plannen. Dat betekent dat de geplande uitvoering volgend jaar kan beginnen. In 2026 moet de nieuwe dijk hier gereed zijn.

Zie ook: