'Het Achterhoeks is niet langer een dialect, maar een taal'
10 augustus 2022, 00:37 • 2 minuten leestijd
DOETINCHEM - Start expositie in ’t Brewinc Doetinchem; ‘het Nedersaksisch heeft er een woord voor’
Fermia Siero, directeur van ECAL opent dinsdag 16 augustus de expositie. Tijdens de opening zal één van de deelnemende cartoonisten Derk Jan Rouwenhorst uit Vorden iets vertellen over zijn ervaringen met projecten rond streektaal en cartoons. De expositie maakt duidelijk dat streektalen uit Drenthe, Twente, Achterhoek en Münsterland vallen onder de Nedersaksische taal. Diana Abbink van ECAL zei in het radioprogramma Achter de Coulissen op 1Achterhoek dat ze het Achterhoeks beschouwt als een taal, niet meer een dialect dat je alleen spreekt in je eigen omgeving.
Er zijn woorden uit vier Nedersaksische streektalen verzameld, die geen equivalenten hebben in het ABN en het Hoogduits. Het gaat om woorden uit het Drents, Twents, het Achterhoeks en de streektaal van Westmünsterland.
Regionale streektaalorganisaties hebben uit deze verzameling twintig leuke woorden geselecteerd, die door vier regionale kunstenaars door middel van cartoons zijn gevisualiseerd. Met dit materiaal zijn een reizende expositie en een begeleidingsbrochure samengesteld.
De tentoonstelling wordt de komende jaren op verschillende plekken in het Nederlandse-Duitse grensgebied getoond te beginnen in Doetinchem in ’t Brewinc waar het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) is gehuisvest.
Onder jongeren neemt de belangstelling voor het Achterhoeks spreken weer toe volgens Diana Abbink en haar collega Marije Stomp. Als jongeren onder elkaar zijn wordt Achterhoeks gesproken. Ze denkt dat mede de Zwarte Cross bijdraagt aan een betere erkenning van de streektaal.
De Zwarte Cross introduceerde het lespakket ‘Van Old naor Jong: Achterhooks’
Op de Zwarte Cross werd het lespakket ‘Van Old naor Jong: Achterhooks’, geïntroduceerd. Met behulp van app dat bij het lespakket zit, gaan leerlingen van basisscholen op onderzoek uit naar woorden. “Met de klas verzamelen leerlingen informatie om uiteindelijk een grote poster van de Achterhoek op te vullen met gevonden Achterhoekse woorden. Verder maken leerlingen de leerlingen opdrachten.”
Het erfgoedcentrum ontwikkelt meer activiteiten om het spreken van de Achterhoekse streektaal te bevorderen. Aan het begin van de zomer werden de beurtbalkjes met Achterhoekse uitdrukkingen in de supermarkten geïntroduceerd. Dat leidde tot een hoos aan aanvragen van supermarkten.
Er bestaat een cursus Achterhoeks, het blad Wiesneus voor kinderen en bestaat het jaarlijkse streektaalfestival Plat Gespöld dat vertellers en musici samen met de taal van de Achterhoek en de Liemers.
