Beesten teisteren de Vierdaagse: vier plagen om rekening mee te houden

Niet nieuw is de last die je kunt hebben van de eikenprocessierups. De haren van het beestje laten los, en bij contact met de huid zorgen ze voor jeuk, een branderig gevoel en soms ademhalingsproblemen. De rupsen worden bestreden door mezenkastjes op te hangen, andere bomen dan eiken te planten, en nesten weg te halen. Die drievoudige aanpak leek te werken: de overlast van de rups nam de laatste jaren af.

Maar nu is het zeer de vraag of die afname doorzet: onderzoekers van Kennisplatform Processierups ontdekten onlangs dat de rupsen minstens een jaar onder de grond kunnen overleven, om vervolgens als vlinders naar boven te kruipen. Als ze dat kunnen, heeft het weghalen van nesten in bomen dus geen zin meer. Het wordt volgens de onderzoekers ‘spannend’ om te zien hoe de populatie rupsen zich de komende tijd ontwikkelt. In elk geval houden de jeukrupsen van een hoge temperatuur. Dat belooft niet veel goeds; het voorjaar was bijzonder warm.

Dat zomerse voorjaarsweer van 2022 is voor nog een beest fijn. De Universiteit van Wageningen verwacht dat het een wespenrijke zomer wordt. Warm, droog en zonnig weer is ideaal voor wespenkoninginnen. "Het lijkt erop dat veel wespenkoninginnen erin geslaagd zijn om een nest te vormen," vertelt bioloog Arnold van Vliet aan Omroep Gelderland. In de meeste jaren hebben we vooral in augustus last van wespen, maar nu is het volgens de onderzoeker “zeer waarschijnlijk” dat we al half juli met een flinke populatie te maken krijgen. Precies: net als de Vierdaagse begint.

Voor de overlast van een ander steekbeest is dat dan wel weer goed nieuws: wespen eten namelijk graag muggen. Het zou dus goed kunnen dat het een zomer met minder gezoem en jeukende bulten wordt. Hierbij helpt het droge voorjaar trouwens ook. Muggen leggen hun eitjes in stilstaand water, en dat was er dit voorjaar relatief weinig.

En dan is er nog een beestje dat voor ernstigere gezondheidsproblemen kan zorgen dan wat jeuk, pijn of branderigheid: de beruchte teek. Ongeveer één op de vijf teken draagt de ziekte van Lyme bij zich, een ziekte die zich kan uiten in onder meer gewrichts-, huid-, zenuw- en hartklachten.

Onderzoekers van de Wageningen Universiteit kwamen vorige week tot een verontrustende conclusie: teken zitten in alle typen begroeiing, dus ook in bijvoorbeeld kort gemaaid gras. Eerder werd gedacht dat teken alleen in langere begroeiing voorkwamen. Dat is dus extra oppassen voor toeschouwers en wandelaars die in de berm een pauze nemen: óók als de berm vers gemaaid is, kunnen er teken zitten.