Rijk van Nijmegen
Dit betekent het slavernijverleden nu
9 juli 2022, 18:18 • 3 minuten leestijd
HEILIG LANDSTICHTING - De viering van Keti Koti zorgde ervoor dat de aandacht voor het slavernijverleden opleefde. Het Afrika Museum wil als onderdeel van het Nationaal Museum van Wereldculturen dat er blijvende aandacht voor komt. Ook legt het museum er de nadruk op dat dit slavernijverleden impact heeft op het heden en het tijd is voor een meer rechtvaardige wereld. Tot en met 21 augustus 2022 is de expositie ‘Heden van het Verslavernijverleden’ te bezichtigen.
De expositie roept allerlei vragen op, zoals: waarom is het slavernijverleden belangrijk voor alle Nederlanders? Hoe gaan we er in de toekomst mee om? Kunnen we van Keti Koti, de herdenking van de afschaffing van de slavernij in 1863 een nationale feestdag maken? Volgens de makers is de geschiedenis geen voltooid verleden tijd: de machtsverhoudingen van toen hebben een ongelijkheid geschapen waar veel Nederlanders nog dagelijks mee geconfronteerd worden. Denk aan racisme, vooroordelen en economische ongelijkheid op basis van huidskleur.
Gedeeld verleden
De expositie laat een fragment zien van de herdenking van Keti Koti in 2021 waarbij politici Femke Halsema namens het stadsbestuur van Amsterdam excuses voor het slavernijverleden aanbood. Ze zei dat het verleden pijn kan doen en we dit als een last kunnen ervaren, maar dat een gedeeld verleden ook ruimte schept voor een gezamenlijke toekomst.
In de tentoonstelling zijn veel persoonlijke verhalen verwerkt van onder andere nazaten van tot slaafgemaakten. Er is een verzameling kunst en beeldmateriaal uit de slavernijperiode te zien. Voor verzet tegen slavernij is ruime aandacht. Denk bijvoorbeeld aan de beweging Black Lives Matter.
Handelswaar
Nederlandse handelaren verscheepten met steun van de overheid, tussen 1600 en 1800, meer dan 600.000 gevangen volwassen en kinderen van Afrika naar Noord- en Zuid-Amerika. Zij werden niet als mensen behandeld, maar als handelswaar. Dit gebeurde ook in ander delen van de wereld, zoals vanuit Azië. In 1863 maakte de Nederlandse regering wettelijk een einde aan de Trans-Atlantische slavernij. Maar in die wet stond nog wel dat tot slaafgemaakten op de plantages in Suriname nog tien jaar onder toezicht van de Staat bleven vallen. Hoewel betaald, waren zij hierdoor gedwongen nog tien jaar op de plantages te blijven werken. Tot 1873. Pas toen konden tot slaafgemaakten de plantages echt verlaten.
De tentoonstelling ‘Heden van het Slavernijverleden’ is vormgegeven door Vrijer en van Dongen en tot stand gekomen met steun van de VriendenLoterij, het programma Creatief Europa van de Europese Unie en het Mondriaan Fonds. Kunstenaar Marc Sylla uit Nijmegen maakte de illustratie in het campagnebeeld. “Voor dit beeld heb ik me laten inspireren door de tentoonstelling en door mijn Guinese roots. Deze tentoonstelling is belangrijk voor mij vanwege mijn afkomst, en vanwege de informatie in de expositie. Wat me bij het zien van Heden van het Slavernijverleden meteen overviel is de vraag waarom we dit niet op school krijgen.”
Zomerprogramma
Op 9 juli is in het Afrika Museum het zomerprogramma gestart met een keuze uit allerlei workshops voor families. Ze kunnen kennis maken met beeldend kunstenaar Nilton Moreira da Silva die geboren is in Rio de Janeiro. Hij bezocht een week lang het museum en liet zich inspireren door de tentoonstellingen en bedacht de workshops die deze zomer te volgen zijn. Op 10 juli, 17 augustus en 4 september is hij zelf in het museum bij de workshops aanwezig.
