Rijk van Nijmegen

Het wordt snikheet, maar “bomen zijn natuurlijke airconditioners”

Groen in de stad helpt tegen hitte
Groen in de stad helpt tegen hitte © RN7
REGIO - Nu schijnt de zon al uitbundig, maar morgen en zaterdag wordt het nog veel warmer. Wie op zulke hete dagen wel eens Nijmegen uit of in fietst, zal herkennen dat de temperatuur in de stad zelf nog verder oploopt dan erbuiten. Maar hoe komt dit, en is het eigenlijk erg?
Meteoroloog Margot Ribberink legt uit: “In de stad kan het wel vijf of zelfs acht graden warmer zijn dan daarbuiten, en dat komt door verstening. Stenen nemen hitte op. Het is met name in de nacht een probleem. Stenen worden warm in de zon, en houden die hitte lang vast. De stad kan ‘s nachts niet goed afkoelen.”
Dat is problematisch; iedereen zal herkennen dat je slechter kunt slapen als het zo heet is. Daardoor functioneer je overdag ook slechter. Ribberink: “dat merken gezonde mensen al, maar kwetsbare mensen zoals ouderen kunnen grote gezondheidsproblemen krijgen.” Zo overleden tijdens de hittegolf van augustus 2020 maar liefst 500 mensen méér dan normaal, en dat kwam niet door corona.

"Stenen eruit, groen erin"

De versteende stad zorgt dus voor extra hitte, maar bijvoorbeeld ook voor een aantasting van de biodiversiteit, en tijdens heftige regenbuien wordt het water slechter afgevoerd. De oplossing voor al deze problemen is dus helder, volgens Ribberink: “Groen. Zoveel mogelijk stenen eruit, en planten en bomen erin.” Vooral bomen zijn belangrijk. “Bomen zijn natuurlijke airconditioners. Ze zijn heel effectief tegen de hitte.” Bomen zorgen voor schaduw, en verdampen water, waardoor ze zelf, én hun omgeving, afkoelen. Er is wel een grens: “Als het heel heet is, dus boven de 35 graden, helpen ook bomen niet meer, weten we uit onderzoek. Dan moet je gewoon binnen zitten met de luiken dicht.”
Periodes van extreme hitte komen steeds vaker voor, door klimaatverandering. Daarom is er een nationaal hitteplan, en worden er steeds meer regionale hitteplannen gemaakt; ook in onze regio. Daarin staan algemene adviezen, maar bijvoorbeeld ook gekoelde gebouwen waar kwetsbare mensen kunnen verblijven als het heet is. Volgens Ribberink gaat dat in deze regio goed: “Er wordt hier heel goed samengewerkt met het Rode Kruis, GGD en vrijwilligersorganisaties.”

Hitterecord

De temperaturen van morgen en zaterdag zijn uitzonderlijk, voor half juni. “We gaan records breken,” vertelt Ribberink. Dat dit vaker voorkomt, heeft nog een effect, volgens de meteoroloog: “Mensen merken iets van de klimaatcrisis; daardoor krijgen ze meer de neiging er iets tegen te doen. Maar als er een tijdje geen hittegolf is, zakt dat ook weer weg.”
De komende hitteperiode gaat trouwens maar kort duren. Ribberink: “Zaterdag wordt de heetste dag. Het is nog onzeker wat zondag gaat gebeuren.”