Jaarlijks 25 miljoen euro voor opkopen woningen via Wvg

ARNHEM - De gemeente Arnhem heeft jaarlijks 25 miljoen euro te besteden voor 'strategische aankopen' zoals koop van woningen via de Wet voorkeursrecht gemeenten. (Wvg). Dat zei wethouder Cathelijne Bouwkamp woensdag tijdens de gemeenteraadsvergadering over het voorstel van Burgemeester en Wethouders om het voorkeursrecht te vestigen op tientallen huizen vlakbij treinstation Presikhaaf.
Als het voorstel volgende week wordt bekrachtigd door de gemeenteraad dan mogen zo'n 150 huishoudens hun huis niet in de vrije markt verkopen voor de komende drie jaar. Bij verkoop moeten zij hun huis als eerste aanbieden aan de gemeente. Volgens Wethouder Cathelijne Bouwkamp is er jaarlijks 25 miljoen euro beschikbaar voor 'strategische aankopen'. "Daar valt dit onder."
De wethouder ging in op vragen van raad over het voorstel om het voorkeursrecht te vestigen op meerdere straten achter Station Presikhaaf. Raadsleden wilden weten of de gemeente dan ook daadwerkelijk tot koop over kan gaan, ook als alle huizen inderdaad zouden worden aangeboden.
Komende week moet de Arnhemse raad beslissen over de kwestie. Hoewel niet alle partijen de kaarten prijs geven, zegt een aantal raadsfracties al tegen het voorstel te zullen stemmen. De besluitvorming gaat spannend worden voor de huizenbezitters die zich verweren tegen de Wvg. Zij vrezen grote financiële verliezen, ook is het vaak niet te doen om een soortgelijke woning te vinden in de huidige huizenmarkt.
Volgens wethouder Bouwkamp is het toepassen van het voorkeursrecht noodzakelijk om voldoende betaalbare woningen te bouwen. Volgens het college van B&W moet het voorkomen dat speculanten de prijs opdrijven. De gemeente wil betaalbare woningen bouwen in het gebied rondom het treinstation, maar zegt dat er 'nog geen plan ligt'. De wethouder beloofde vorige week extra informatie te sturen aan de raad over de kwestie.
"Dat die informatie nu last-minute wordt verstuurd, verdient geen schoonheidsprijs", oordeelt VVD'er Rebin Maref. De voorman van de liberale volkspartij wil wel weten welke vergoedingen er zijn indien mensen psychische klachten oplopen door de kwestie. Nico Wiggers van de Arnhemse Ouderenpartij wil dat de vergadering volledig stil wordt gelegd omdat nog niet alle stukken zijn ontvangen. Zijn ordevoorstel haalt het niet.

Onrust onder huizenbezitters

Het voorlopige voorkeursrecht werd begin maart bekendgemaakt middels een aangetekende brief die op een vrijdagavond werd bezorgd. Het viel de huiseigenaren in die buurt rauw op hun dak. De naar het oordeel van juristen van Verenging Eigen Huis nogal juridisch opgestelde brief, riep veel vragen op. De bewoners konden na dat weekend pas bij de gemeente terecht met hun vragen. Volgens bewoners drongen zij zelf aan op een informatiebijeenkomst. Het voorstel maakte veel los in de buurt. Jeroen vertelt in de reportage van RTV Connect hoe hij net voor zo'n 150.000 euro heeft verspijkerd aan zijn huis en tuin Het huis is bijna af..
(Tekst loopt verder onder de video)
Huizenbezitters gingen flyeren en verenigden zich in hun verweer tegen de Wvg. De klachten en bezwaren worden ‘kil en koud’ van tafel geveegd door de ambtenaren, zo is een veelgehoorde klacht. Van participatie is geen sprake. "Wij gaan niet om tafel om mee te werken aan sloop van eigen huis", zeiden huizenbezitters tijdens een eerdere raadsvergadering waar zij mochten inspreken.

Data-lek

Vorige week vroeg de gemeenteraad het stadsbestuur om meer openheid. Zo wilden partijen weten elke stukken besproken zijn in het college die leidden tot het besluit om het voorkeursrecht voorlopig te vestigen. Woensdagavond werd terloops duidelijk dat bij het rondsturen van de vertrouwelijke documenten fouten zijn gemaakt die leidden tot een data-lek. Documenten waarop persoonlijke gegevens zijn weggelakt werden gepubliceerd en rondgestuurd.
Bouwkamp: "Er zijn namen die hadden moeten weggelakt, en die zijn in het ene document weggelakt. Per abuis is ook een document meegestuurd waarbij dat niet is gebeurd. Dat is gebeurd en dat is heel vervelend, omdat die privacy bewaakt had moeten worden en dat is niet gebeurd."
De Arnhemse Ouderen Partij wil weten of de Autoriteit Persoonsgegevens op de hoogte is gesteld en wat het resultaat van die melding is. De wethouder ‘gaat daar wel vanuit.' Bouwkamp: “Ik ben daar vanochtend over geïnformeerd. Voor degene die het betrof is dat vervelend maar dat is gebeurd."
Raadsleden willen ook weten of de betrokkenen hiervan op de hoogte zijn gesteld. “Daar ga ik zeker wel van uit dat dat gebeurd is. Ik heb alle vertrouwen in de organisatie dat ze het naar behoren uitvoeren.”

Documenten

Bij het Arnhemse stadsbestuur kwamen sinds februari op zes momenten documenten ter tafel waarna het stadsbestuur besloot dat de Wvg nodig zou zijn. Volgens Bouwkamp is er nog geen concreet plan voor de buurt nabij station Presikhaaf. Toch is de inzet van de Wvg noodzakelijk om voldoende huizen te bouwen in de toekomst. De huiseigenaren horen het zichtbaar gespannen aan. Af en toe bewegen ze de protestborden omhoog. ‘Gooi Plattenburg niet plat’.
'Gooi Plattenburg niet plat', is het credo van de bewoners van de buurt achter station Presikhaaf.
'Gooi Plattenburg niet plat', is het credo van de bewoners van de buurt achter station Presikhaaf. © RTV Connect / Arjan Hoefakker

'Vertrouwen volledig kwijt'

‘Om maar met de deur in huis te vallen: wij zijn het vertrouwen in het college/ de wethouder(s) volledig kwijt’, schrijft Remco van der Wekken namens meerdere bewoners. Ze schrijven weinig hoop te putten uit de antwoorden die de wethouder de vorige vergadering al gaf. ‘Nietszeggend en ontwijkend ’, schrijft van der Wekken namens buurtgenoten.
De SP vraagt zich af of de Wvg nu daadwerkelijk nodig is . ‘Is daar wel studie naar gedaan?’ Ook wil Gerrie Elfrink van die partij weten in hoeverre de wethouder zou willen afzien van het plan. Yildirim Usta van Denk vraagt zich af waarom bewoners geen voorrang krijgen als er nieuwe woningen worden gebouwd op hun grond.
De wethouder bevestigt dat gedwongen verkoop via onteigening niet kan worden uitgesloten. “Dat kan pas op het moment dat er een plan komt”, vult Bouwkamp zichzelf aan.

‘Geboorte van nieuw college’

Nico Wiggers zegt dat de geboorte van het nieuwe stadsbestuur op de achtergrond meespeelt over de hoofden van de bewoners van de Schaapsdrift e.o. Volgens Wiggers zitten kleine partijen maar wat graag aan de onderhandelingstafel voor de vorming van een nieuw college. Voor hem is het zo klaar als een klontje dat er over de hoofden van de huiseigenaren wordt geformeerd.
“En dat heb ik ook gedeeld met de bewoners’, zo klinkt het. Volgens Wiggers zijn PvdA, VOLT Arnhem en Partij voor de Dieren geneigd in te stemmen om samen met GroenLinks aan de onderhandelingstafel te blijven.
“Als partijen dan geen ‘ja’ zeggen en tekenen bij het kruisje, dan is hun kans verkeken”. Volgens De PvdA is die bewering onzin. ‘Ik neem daar echt fel afstand van’, zegt Giovanni Visser van de arbeiderspartij geërgerd. Volgens Wiggers gijzelt de PvdA deze bewoners in hun eigen woning. “Een hele kwalijke zaak.”
GroenLinks-raadslid Cyriel Prinsen is wat dit punt betreft wél stellig. Hij wil dat Wiggers de woorden terugneemt. Ook de SP wil wel weten waar Wiggers zich op baseert. De leider van de Arnhemse Ouderen Partij stelt dat ‘de tijd het ons zal leren’. Rebin Maref merkt op dat het hem opgevallen was hoeveel bewoners sinds het opgelegde voorkeursrecht ‘kapot’ gaan.
“Dus als u zoiets veronderstelt, dient u dat te onderbouwen en daar deze bewoners zeker niet extra mee te belasten.” Ook de VVD wil dat Wiggers zijn woorden terug neemt. De leider van de Arnhemse Ouderen Partij geeft echter weinig toe. “Hopelijk krijg ik ongelijk.”

'Worstelen'

PvdA-voorman Visser is benieuwd in hoeverre B&W overwogen om minder woningen te bouwen om de Wvg niet te gebruiken. CDA’er Scott van den Broek heeft weinig op met de 'moeilijke maar juiste beslissing' van de wethouder en haar collegegenoten. "Wat het CDA betreft wordt het allemaal beperkt tot het bedrijventerrein.” Kiki Groot van Arnhem Centraal stelt dat de communicatie richting bewoners onzorgvuldig en onbegrijpelijk was. “Onze partij heeft moeite met de eventuele onteigening in de toekomst. ”Ook Wimer Heemskerk van D66 wil meer reflectie van het college zien op de handelswijze. De fractie van Arnhem Centraal zegt te ‘worstelen’ met de kwestie. “De tijd zal uitwijzen wat wij besluiten volgende week.”
Leden van de gemeenteraad werden onlangs rondgeleid door de buurt.
(Tekst loopt door onder de video.)

‘Geen woningen slopen om woningen te bouwen’

Hans Eliëns van de Partij voor de Dieren hoopt dat er geen woningen gesloopt hoeven te worden voor de bouw van andere huizen. De wethouder herhaalt nog eens dat er nog 8000 woningen bij moeten komen. Volgens haar is het onmogelijk zonder Wvg op de Schaapdrift. De wethouder ontkent dat de gemeente nu ook op andere plaatsen sneller zal grijpen naar het zware middel. De ChristenUnie vraagt zich ook af of er inderdaad wel zo'n grote noodzaak is dat een Wvg wordt toegepast, ondanks de uitleg van wethouder. “Wij zien het als een disproportionele maatregel voor dit woongebied.” Ook wil de partij weten welke juridische kosten wel of niet vergoed worden.
Cyriel Prinsen van GroenLinks wil weten op welke wijze de Wvg zou kunnen worden ingetrokken. Zijn opponenten willen wel wat meer stellingname, maar vangen bot bij Prinsen. “Op dit moment spelen er afwegingen tussen persoonlijke belangen en algemeen belang”, zo herhaalt de fractievoorzitter van de groene partij een aantal uitspraken van de wethouder.
Nico Wiggers slaat er op aan en wil nu wel eens van ‘de grootste beoogde coalitiepartij’ weten welk argument Prinsen nodig heeft om het voorstel van Bouwkamp niet te volgen. Prinsen blijft algemeen: “Als het voor ons duidelijk is hoe hier te komen tot een goed plan waarbij het niet noodzakelijk is om dit middel in te zetten.'

“Moeilijk besluit”

Volgens Cathelijne Bouwkamp was het een ‘heel zwaar maar belangrijk besluit’ van het college om de Wvg in te willen zetten. Verschillende raadsleden willen weten hoe unaniem het college tot dat besluit kwam. Volgens Bouwkamp is eenheid van het bestuur een groot goed en is het nik interessant te weten wie precies voor of tegen zou zijn geweest. Elferink wil aantekeningen zien. Zowel de schorsing als de aantekeningen van collegeleden komen niet.
Bouwkamp houdt vol dat vertrouwelijkheid hoog in het vaandel staat bij het college. “Het is van belang dat het college in dezen met één mond spreekt. Daar hecht het college waarde aan.” Wiggers wil echt weten hoe unaniem het college was. “Anders overweeg ik om de bestuursrechter in te schakelen'. Het wordt gevolgd door een verwijzing naar de afgeschafte Wet Openbaarheid van Bestuur.
Wethouder Bouwkamp corrigeert Wiggers en stelt op de hoogte te zijn van de nieuwe Wet Open Overheid. Wiggers krijgt zijn zin niet en noemt het op zijn beurt ‘klungelig’ dat het college nog altijd honderden vertrouwelijke documenten moet sturen. Wiggers concludeert dat niet alle leden van het college het eens zouden zijn geweest met het voorlopige voorkeursrecht.

‘Wij stemmen tegen’

Denk Verenigd Arnhem en de Arnhemse Ouderen Partij bekennen alvast kleur. Beiden voelen behoefte alvast te verklaren waarom zij tegen het voorstel gaan stemmen. Volgens PVV’er Coen Verheij heeft de wethouder ‘vakkundig alle steun die wij ook maar zouden kunnen geven afgebroken.’ Volt Arnhem ‘moet nog een goed ei gaan leggen’ de komende dagen, vertelt Niels Scholten van die partij. De VVD verklaart het voorstel 'volstrekt asociaal’. Rebin Maref: “Ik was nog nooit zo overtuigd bij een stemming."
Het CDA zegt in verbijstering achter te blijven na alles wat er is gepasseerd. “Verbijsterd, ik zou er geen ander woord voor kunnen vinden wanneer ik de Partij voor de Dieren hoor zeggen dat we iets moeten doen zodat we de bewoners mee kunnen krijgen, dat we ze bewust moeten maken van de noodzaak. Het betekent misschien dat Nico Wiggers nog wel eens gelijk kan gaan krijgen over die formatie. Dat vind ik schokkend’, zo stelt de CDA-voorman die afsluit dat hij ook niet weet wat hij er anders van maken moet.
Heemskerk van D66 keurt de Wvg ‘erg af'', maar: “Wij zijn wel voornemens een groot deel van het gebied in stand te willen houden.”
Kiki de Groot van Arnhem Centraal is er nog niet uit: “Wij gaan daarover opnieuw met elkaar bespreken welke beslissing we nemen volgende week.”
De wethouder heeft haast. De wet schrijft namelijk voor dat het college mag besluiten tot een voorlopig voorkeursrecht voor maximaal drie maanden. Stemt de gemeenteraad binnen drie maanden in dan wordt het voorgenomen besluit bekrachtigd voor de duur van drie jaar met eventuele verlenging tot tien jaar.
B&W vraagt de gemeenteraad ook om een globaal plan uit 2012 gedeeltelijk terug te trekken. Het plan zou achterhaald zijn. Het college wil dat de gemeenteraad me het voorstel instemt vóór 8 juni. Gebeurt dat niet, dan vervalt het hele voorkeursrecht.