Nijmegen hervat gebruik anonieme accounts na opstellen protocol

Ambtenaren van de gemeente Nijmegen gaan werken met beslisbomen om te bepalen of een sociale media check toegestaan is, en op welke manier. Het is onderdeel van een nieuwe ‘geen gebruik, tenzij’ aanpak. Deze aanpak komt voort uit het feit dat voor de zomer onrust ontstond over het gebruik van anonieme accounts door ambtenaren van gemeentes, waaronder in Nijmegen.

Op het domein Zorg & Inkomen wordt als een signaal ontvangen wordt dat er niets in de haak zou zijn eerst gecheckt of dit signaal bedoeld is voor de Sociale Recherche en of het een social media check rechtvaardigt. Vervolgens wordt gekeken of er voldoende aanleiding is om het signaal te onderzoeken, wat het geval is als er twijfel bestaat over de identiteit van de belanghebbende, de leefvorm, de woonsituatie, het inkomen, het vermogen of de inzet van de belanghebbende naar arbeidstoeleiding. Is dit het geval, dan wordt gekeken of de reeds ter beschikking staande systemen voldoende antwoord op de onderzoeksvraag kunnen bieden. Zo niet, dan wordt een social media check uitgevoerd. Dit gebeurt in principe onder persoonlijk anoniem account van een ambtenaar of indien mogelijk zonder inloggen. Is er sprake van een afbreukrisico of veiligheidsrisico, dan wordt het onderzoek opgepakt door een internetrechercheur.

In het geval van publiekszaken wordt eerst beoordeeld of een signaal betrouwbaar en actueel is. Vervolgens wordt bepaald of het signaal aanleiding geeft tot onderzoek. Als het signaal binnen vijf dagen kan worden afgehandeld via telefoon of mail, dan wordt die weg gekozen. Zo niet, dan wordt de burger eerst aangeschreven. Levert deze sluitend bewijs of geeft deze een verhuizing, dan kan het onderzoek worden gesloten. Reageert de burger niet of is er twijfel over de juistheid van het verstrekte bewijs, dan volgt er een vervolgonderzoek waarbij online onderzoek tot de mogelijkheden behoort. In dat geval wordt er uitsluitend gewerkt met een persoonlijk anoniem account van een ambtenaar. Deze maakt screenshot van alle aangetroffen relevante informatie en voegt deze toe aan het dossier.

Op het gebied van veiligheidszaken mag alleen een social media check uitgevoerd worden hetgeen men wil achterhalen onder de thematiek van de Wet Bibob, ondermijning en/of openbare orde valt. Het signaal moet vervolgens nog een social media check rechtvaardigen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer er het vermoeden is van een onbenoemde financier in zaken die onder de Wet Bibob vallen. In zo’n geval mag in eerste instantie alleen een social media check zonder inlog met een account uitgevoerd worden. Alleen als er een gegrond vermoeden is dat het subject betrokken is bij (toekomstig) criminele activiteiten, mag er wél met een inlog gewerkt worden. Is er geen sprake van een afbreukrisico, dan mag enkel een anoniem account gebruikt worden dat herleidbaar is tot de gemeente Nijmegen. Is er wel een afbreukrisico, dan mag er gebruikt gemaakt worden van een persoonlijk anoniem account dat niet herleidbaar is tot de gemeente Nijmegen.