Parels uit de geschiedenis op website 'Verhaal tussen Maas en Waal'

We starten bij het Weurtsche straatje. Dit is van oorsprong een dijk die in de 11de eeuw werd aangelegd maar na een paar eeuwen zijn functie verloor omdat het water van de Waal het dijkje steeds overspoelde. In de 15de eeuw is er een nieuwe dijk aangelegd die nog steeds dienst doet als dijk nu. Het oude dijkje is een mooi wandelpad waar je nog resten van de rijke historie van de uiterwaarden vindt. Er is niet alleen nog rails aanwezig van treintjes waar de klei met werd vervoerd naar de Steenfabriek De Bunswaard, maar her en der liggen er ook bakstenen die wellicht wel aan Kasteel De Bunswaard toebehoorde.

Over dit kasteel is heel weinig bekend en er is geen enkel document, schilderij of tekening teruggevonden. Het kasteel stond hoogstwaarschijnlijk ter hoogte van de huidige woonpercelen aan de Dijk 12 t/m 18. Men denkt dat hier wellicht kasteelheer Diederik van Lent woonde, die ook een kasteel in Lent had. Van het kasteel is wel niets meer over, maar er zijn wel verhalen over bekend. “Van het kasteel weten we niets, maar we weten wel dat er een klein oorlogje is geweest tussen de noord- en de zuidkant van de Waal. Hier werd de lokale bevolking opgetrommeld om mee te gaan vechten. Ze hadden pech, want ze verloren de slag. Ze werden daarom niet alleen onthoofd, maar hun hun hoofden werden op spiezen gezet om zo de rest van de bevolking schrik aan te jagen", vertelt William van den Akker, directeur van het Dijkmagazijn Beuningen

Op de plek waar het kasteel Bunswaard gestaan zou hebben, staat nu de Steenfabriek De Bunswaard. Deze werd in de 19de eeuw gebouwd en is tot de jaren 60 in bedrijf gebleven. Nadat hij stil werd gezet, heeft het gebouw zo’n 40 jaar leeg gestaan. In 2001 werd gelukkig besloten tot restauratie en herbestemming. Tijdens de restauratie is het karakteristieke dak volledig verwijderd en weer opnieuw opgebouwd. Ook de schoorsteen werd in ere hersteld. Er zitten nu 8 appartementen in de voormalige fabriek. Jan Reijnen, bestuurslid van het Stoomgemaal de Tuut te Appeltern is hier erg blij om: “Er komt dan wel geen rook meer uit, maar het is de beleving van het landschap en een stuk historie van arbeid.

De plek van de steenfabriek in de uiterwaarden was namelijk een ideale plaats om stenen te maken: er was volop klei aanwezig, de Waal lag om de hoek voor de aan- en afvoer van grondstoffen en stenen en er waren voldoende arbeidskrachten in de omgeving. Veelal kleine boeren gingen aan het werk in de fabriek omdat ze al aan zware arbeid gewend waren. Ook hun vrouwen en kinderen werkten mee: elk handje dat stenen kon draaien, was welkom. Er werden per jaar namelijk vier tot vijf miljoen stenen gebakken.

Op de website ‘Verhaal tussen Waal en Maas’ staan zo’n 50 verhalen. Je kunt ze filteren op type verhaal, locatie en tijd. Het publiek kan nog tot en met 1 oktober stemmen op deze of een van de 23 andere genomineerden projecten voor de Gelderse Roos 2021. De uitreiking van de publieksprijs waarvoor je kunt stemmen, is op maandag 15 november.