Waarom werd deze kan uit de gracht gevist?
Snavelkan uit Kasteel Ammersoyen
AMMERZODEN - De Ridders van Gelre snuffelen graag rond in Gelderse musea en kastelen, want daar kun je de geschiedenis nog echt áánraken. Ze vinden er unieke voorwerpen die ons meevoeren naar het rijke verleden van Gelderland. Vandaag bekijkt Ridder René een middeleeuwse snavelkan die is opgevist uit de slotgracht.
Deze 14de eeuwse bronzen snavelkan is gevonden in de slotgracht van Kasteel Ammersoyen. Hij heeft drie poten, waardoor hij ook op een ongelijk oppervlakte van bijvoorbeeld hete as of gloeiende steenkool toch stevig kan staan. Want de de kan is waarschijnlijk gebruikt om warme gekruide wijn in te serveren. Misschien heeft de Gelderse Hertog Willem van Gulik er zelf nog wel uit gedronken. Want die kwam in die periode geregeld op Kasteel Ammersoyen.
Wat doet een snavelkan in de slotgracht?
De kan is nog helemaal gaaf en je vraagt je af hoe zo’n prachtige kostbare kan in de slotgracht terecht is gekomen. En wat blijkt? Dit is niet het enige exemplaar die in een slotgracht van een middeleeuws kasteel is gevonden. Archeoloog Vincent van Vilsteren van het Drents Museum heeft er een theorie over.
Hij denkt dat het om een bouwoffer gaat. Dat dit soort kostbare potten bij de bouw van het kasteel ritueel in de gracht gedeponeerd zijn als offers, om heil en zegen te vragen voor het nieuwe gebouw en zijn bewoners. Het is vergelijkbaar met het leggen van een muntstuk onder de eerste steen van een gebouw, zoals dat eeuwenlang gebruikelijk was. Het zou best kunnen want de kan stamt uit dezelfde eeuw als het kasteel.
De snavelkan zou volgens Van Vilsteren ook een verlatingsoffer kunnen zijn. Bij archeologische opgravingen in de hele wereld zijn aanwijzingen gevonden dat mensen ceremonieel spullen achterlieten als ze een woonplek verlieten. Mogelijk als dank of als verzoek aan de goden voor gunsten. Ammersoyen is door de eeuwen heen meerdere keren veroverd, en dus ook verlaten. Misschien wilden de vorige bewoners wel iets achterlaten.
Echtelijke ruzie
Maar Ridder René heeft een eigen theorie: "Hertog Willem had op een avond ruzie had met zijn hertogin Catharina. Toen is ze zo boos geworden dat ze hem deze snavelkan naar het hoofd heeft gegooid. Maar gelukkig gooide ze mis en kwam de kan in de gracht terecht."
Hoe de kan echt in de gracht terecht is gekomen zullen we nooit weten, maar gelukkig kunnen we dit prachtige voorwerp bekijken in kasteel Ammersoyen.
Ridders van Gelre is het geschiedenisplatform van Omroep Gelderland. Hier volg je het laatste nieuws over de Gelderse historie! Kijk op riddersvangelre.nl
Tip: iedere zaterdag organiseert Ridder René een exclusieve gratis rondleiding op een bijzondere locatie. Op bovenstaande pagina vind je een agenda met waar en wanneer je kunt langskomen.
