Ik ben jonge mantelzorger

GLD doc - Ik ben jonge mantelzorger
GLD doc - Ik ben jonge mantelzorger
Weet jij wat een jonge mantelzorger is? Lonneke en Jesse zijn twee tieners, die opgroeien in een gezinssituatie die anders is dan bij de meeste leeftijdsgenootjes. Zij zijn namelijk jonge mantelzorger. Wat dat is en waarom het belangrijk is dat er meer aandacht voor deze groep jongeren komt, dat leggen ze je uit in de GLD doc Ik Ben Jonge Mantelzorger.

Een kwart van de Nederlandse jongeren is mantelzorger

Dat de documentaire juist deze week wordt uitgezonden heeft een reden, het is namelijk de week van de jonge mantelzorger. Een initiatief van de Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg om extra aandacht te vragen voor deze groep. Zoals elk jaar vraagt de Alliantie extra aandacht voor jongeren die binnen hun familie zorg verlenen, extra zorgen hebben of zelf zorg en aandacht missen, doordat iemand in hun directe omgeving een chronische ziekte, beperking, psychische kwetsbaarheid of verslaving heeft. Deze jonge mantelzorgers helpen bijvoorbeeld mee in de fysieke zorg, hebben extra huishoudtaken en helpen met het regelen van de zorg. Daarnaast maken zij zich op jonge leeftijd ook meer zorgen dan leeftijdsgenoten en missen ze daardoor zelf soms de nodige zorg en aandacht.

Multiple Sclerose

Bij Lonnekes moeder Anouk is zeven jaar geleden de ziekte Multiple Sclerose (MS) vastgesteld. Sindsdien helpt zij haar moeder extra in en rondom het huis. “Alle kinderen helpen thuis weleens, maar voor Lonneke is het geen keuze. Zij moet mij soms gewoon helpen, simpelweg omdat ik het niet kan”, legt Anouk uit. Lonneke zelf vindt dat zelf niet het lastigste. “Als ik vertel dat ik jonge mantelzorger ben, vinden ze me al heel snel zielig. Ik zie dat niet zo, ik ben namelijk gewoon nog steeds mezelf, dus gewoon normaal. Het moeilijkste is om je moeder pijn te zien hebben.”

Gezinsuitbreiding

Lonneke heeft het niet makkelijk gehad toen zij klein was. “Toen Lonneke 4 jaar oud was, kreeg ze een broertje, maar hij is helaas overleden”, vertelt Anouk aan de keukentafel in de woonkamer van hun tussenwoning in Lochem. Lonneke was enig kind en zou dat ook blijven, vertelde haar ouders haar een aantal jaar geleden. Groot was de verrassing dan ook toen Lonneke hoorde dat haar moeder zwanger was. “Dat vond ik toen heel moeilijk, maar vorig jaar is mijn zusje Yfke geboren en dat vind ik echt zo leuk.”
Iets verderop in Lochem woont de 13-jarige Jesse. De vrolijke tiener komt uit een gezin met drie kinderen en woont samen met zijn ouders Debbie en Ewout en zijn broertje Ruben en zusje Sarah. Ook hij is mantelzorger, namelijk voor zijn jongere zusje Sarah. “Mijn zusje heeft een chromosoomafwijking, daardoor kan ze bijvoorbeeld niet praten en is eten lastig en krijgt ze daarom ook sondevoeding.” Toen Sarah acht maanden was, werd haar ouders verteld dat zij niet oud zou worden. “De levensverwachting van Sarah was aanvankelijk maar twee tot drie jaar. Maar de wonderen zijn de wereld nog niet uit en dat wondertje is inmiddels bijna 11 en woont bij ons thuis”, vertelt moeder Debbie vol trots.
De beperking van Sarah zorgt ervoor dat Jesse niet altijd alles kan doen zoals de meeste andere kinderen van zijn leeftijd. “We kunnen bijvoorbeeld niet op vakantie door haar.” Hoewel de situatie van Sarah ervoor zorgt dat Jesse sommige dingen niet kan, is de band met zijn zusje wel heel speciaal. “Als haar grote broer er is, dan is het goed.” Jesse onderschrijft dit. “We hebben echt een vriendschap want we spelen veel samen. Ik zie haar niet als mijn gehandicapte zusje, maar gewoon als mijn zusje.”

Gepest

Toch heeft Jesse een lastige tijd achter de rug. Op de lagere school is hij erg gepest en dat leidde ertoe dat hij halverwege groep 8 van school af is gegaan. “Dat was echt verschrikkelijk. Elke dag vraag je je af hoe hij nu weer thuiskomt”, vertelt Debbie die zichtbaar ontroerd is als ze herinneringen ophaalt aan die tijd. Maar gelukkig kwam de oplossing van een andere basisschool, ook in Lochem. “Ik werd daar echt als een koning behandeld en ik kon daar met andere jongens mijn grote passie spelen, namelijk gamen.”
Speciaal voor kinderen zoals Lonneke en Jesse organiseert Stichting Welzijn Lochem maandelijks uitjes. Daarbij staan zij zelf centraal. “Met mijn familie ga ik nooit op vakantie en doe ik eigenlijk niet zulke activiteiten, dus het voelt heel fijn dat ik na zo’n dag wat leuks kan vertellen thuis”, zo legt Jesse uit tijdens een middagje Glowgolf in Enschede. Colin te Booij begeleidt de jongeren vanuit de stichting. “We organiseren ontspanningsactiviteiten voor de jonge mantelzorgers zelf, zodat zij even uit de zorgsituatie kunnen. Zo kunnen ze elkaar ontmoeten en een leuke middag hebben.”

Gezien worden

In Nederland is een kwart van de jongeren mantelzorger, volgens de Alliantie. Een flink aantal. “Ons doel is om jonge mantelzorgers zichtbaar te maken voor organisaties om het kind heen. Denk aan organisaties als scholen, gemeentes en huisartsen. Zo kunnen ze beter inschatten waar de jongeren behoefte aan hebben en wat zij hierin voor hen kunnen betekenen”, vertelt Michael Buynsters van de Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg tot slot. De week van de jonge mantelzorger duurt nog tot 7 juni. “Er zijn veel meer jonge mantelzorgers dan wij weten. Het is belangrijk dat die kinderen gezien worden”, zo besluit Jesse’s moeder.
Ik ben jonge mantelzorger is op dinsdag 11 april om 17.20 uur te zien op TV Gelderland (daarna ieder uur herhaald). Aflevering gemist? Terugkijken kan op Uitzending Gemist.