Nieuws
'Hoofd dominee was een grap', het ware verhaal achter Disneybeelden Eusebiuskerk
ARNHEM - Toen ze in 1962 geplaatst werden, leidden de Disneybeelden op de Arnhemse Eusebiuskerk tot een rel die de internationale media haalde. Nu, bijna zestig jaar later, brengt de zoon van ontwerper Henk Vreeling een boek uit om ‘het ware verhaal’ te vertellen over de beelden op zeventig meter hoogte aan de beroemde toren.
Naast zijn persoonlijke behoefte om het verhaal op papier te zetten, wilde hij ook alle 'verkeerde verhalen en feiten corrigeren', legt Michel Vreeling uit nadat hij het eerste exemplaar van zijn boek aan wethouder Bob Roelofs heeft gegeven.
Bekijk hier de Disneybeelden van Henk Vreeling:
Zo is er het verhaal van dominee Foeken. Die verzette zich destijds fel tegen de ontwerpen van Vreeling, wat de beeldhouwer ertoe bracht om ook zíjn hoofd tussen de beeltenissen te plaatsen. "In de krant stond dat dat een wraakactie zou zijn geweest, terwijl het een grap was", stelt Michel. "Toen hij met die dwergen bezig was, maakte mijn vader tijdens een kerkdienst een tekening van het hoofd van de dominee. Zijn kop heeft hij toen als een van de dwergen uitgebeeld."
'Politici snel vergeten'
In eerste instantie was zijn vader helemaal niet van plan om zijn beelden naar Disney-, Toonder- en sprookjesfiguren te maken, legt zoon Michel uit. "Hij dacht aan notabelen en politici. Maar de architect zei dat die heel snel weer vergeten zouden zijn." En inderdaad zijn de figuren die er nu op staan nog altijd populair, ziet Michel. Een stellingname die je eigen rol wel weer doet relativeren, beseft wethouder Roelofs met een glimlach.
Het overleg tussen de architect en zijn vader ging alleen buiten de gemeente en het kerkbestuur om, weet Michel. "Twee jaar later bleek dus dat daar heel veel kritiek op kwam. Dat zijn geen religieuze figuren, dus dat kon eigenlijk niet vond men. Dat is natuurlijk ook een tijdsbeeld", constateert Michel terwijl hij zijn boek Een kerk als tijdsbeeld toont.
'Niet op een kerktoren'
Hij laat een krantenartikel zien uit die tijd waarin staat dat De Nederlandse Christelijke Vrouwen Bond een brief naar de gemeente stuurde. "Om aan te geven dat die beelden in films of kinderboeken thuishoren, maar niet op een kerktoren." En ook schreef Godfried Bomans een column in De Volkskrant met die strekking.
Michel denkt dat zijn vader het boekje 'vooral erg leuk' zou hebben gevonden. De commotie die zijn beelden bracht, daar zat zijn vader zelf helemaal niet mee, weet hij. "Daarom durfde hij ook die grap met de dominee uit te halen."
'Revolutionair en vernieuwend'
Geschiedkundige Roelofs is blij met deze 'scherpere blik op de geschiedenis'. "Zeker van iemand die daar met zijn familiehart zo dichtbij zat." De ontwerpen van Henk Vreeling waren 'revolutionair en vernieuwend', weet Roelofs die zich herinnert toen zes jaar oud te zijn geweest en 'op een lagere school hier niet ver vandaan' zat.