Nieuws

Ambtenaren ziek thuis na discriminatieaffaire: 'Er moesten koppen rollen'

Ambtenaren 'ziek thuis' na Arnhemse discriminatieaffaire. © Omroep Gelderland
ARNHEM - De concerndirecteur (directeur van de gehele gemeentelijke organisatie) en gemeentesecretaris van Arnhem zijn door het college 'geslachtofferd' voor hun rol in de discriminatieaffaire. Dat vertellen meerdere bronnen aan Omroep Gelderland. Twee van de hoogste ambtenaren binnen de gemeente hebben zich ziek gemeld, nadat het vertrouwen in hen is opgezegd. Bronnen melden dat de handelwijze van het college tot een angstcultuur binnen het stadhuis leidt.
De discriminatierel is een veelbesproken dossier in de Arnhemse politiek. Een rapport dat discriminatie binnen het personeelsbeleid van de gemeente aantoont werd jarenlang bewust achtergehouden. Ook nadat ChristenUnie-raadslid Nathalie Nede er vragen over ging stellen duurde het nog erg lang voor de informatie boven tafel kwam.

'Alle schuld, is niet fair'

Bronnen dicht bij de ambtelijke organisatie zeggen dat het besef er is dat er fouten zijn gemaakt op dit dossier. Maar de wethouders hadden van het discriminatierapport moeten en kúnnen weten.
Wie heeft de meeste schuld? Op onder meer die vraag gaf een onderzoeksbureau in opdracht van het college antwoord. Het bureau concludeerde dat de plicht van de ambtenaren om het rapport aan te bieden zwaarder weegt dan die van de wethouders om er actief naar te zoeken.
Toen dat onderzoek eind januari als concept op de collegetafel lag zou dat zijn aangegrepen om het vertrouwen in de concerndirecteur en de gemeentesecretaris op te zeggen. "Er zijn fouten gemaakt. Maar alle schuld op deze twee afwentelen, is niet fair", zou een breed gedragen standpunt zijn binnen het ambtenarenapparaat.

Ziekmelding gemeld bij vakbond

Vakbond FNV bevestigt dat beide heren zich hebben ziekgemeld naar aanleiding van wat er met dat onderzoek is gebeurd. De vakbond is daar officieel door de gemeente over geïnformeerd. Er wordt naar 'oplossingen voor hun situatie gezocht'. "We zouden het wel kwalijk vinden als ambtenaren de dupe worden van dit soort fouten binnen de werkorganisatie", besluit de vakbondswoordvoerder.

'Opzeggen vertrouwen was eerste gesprek'

Wethouder Jan van Dellen vertelde vorig jaar november aan de gemeenteraad al 'stevige gesprekken' met de ambtelijke top te hebben gevoerd. Volgens goed ingevoerde bronnen is dat niet het geval. "Dat eerste stevige gesprek was het opzeggen van het vertrouwen eind januari."
"Er is gezocht naar wie zijn kop er moest rollen", vertelt een van de bronnen.
Tekst gaat onder de afbeelding verder.
De verantwoordelijk wethouders Martien Louwers en Jan van Dellen. © Omroep Gelderland
Met name de concerndirecteur zou die mededeling niet hebben zien aankomen. Voor hem voelt het dan ook als verraad en voelt hij zich geslachtofferd, zeggen de anonieme bronnen. Het plotselinge opzeggen van het vertrouwen heeft er bij hem ingehakt. "Beide ambtenaren voelen zich zeer onrechtvaardig behandeld. De mogelijkheid om nog in hun functie terug te keren, is zeer ingewikkeld geworden."
Turbulente tijd heeft mij persoonlijk geraakt
De concerndirecteur zal hoe dan ook niet terugkeren. Hij heeft inmiddels een andere baan gevonden. "Een dubbel gevoel in deze turbulente tijd, die mij persoonlijk ook heeft geraakt", zegt hij daar zelf over in een interne memo. "Ik had ook nog dolgraag willen meewerken aan rust en stabiliteit."
En ook binnen een groot deel van de ambtelijke organisatie wordt het collegeoptreden niet gepruimd, melden bronnen. Zij vinden het onterecht en wijzen erop dat er over het discriminatierapport, zeker met wethouder Martien Louwers, wel degelijk actief is gesproken.

'Iets moet mij gerustgesteld hebben'

Maar hoe dat precies is gegaan en hoe zij daarin gehandeld heeft, kan Louwers zich niet herinneren, vertelde zij in het marathondebat over de kwestie eind februari. Wel erkent zij niet doorgevraagd te hebben, terwijl ze dat wel had moeten doen. "Het klinkt niet logisch, maar iets moet mij gerustgesteld hebben", sprak de wethouder. Dat zegt zij op basis van zaken die zij 'waarschijnlijk heeft gehoord' van de ambtenaren.
Hoewel slechts een minimale raadsmeerderheid het vertrouwen in haar behield, besloot zij niet op te stappen. Net als Jan van Dellen, die ternauwernood een motie van afkeuring overleefde. De concerndirecteur en gemeentesecretaris zouden op dat moment dus al 'ziek' thuis zitten.

'Ambtenaren onder de bus'

De concerndirecteur zou bekend staan als een zeer integer en loyaal persoon. Ambtenaren zijn dan ook verbolgen over de manier waarop met hem wordt omgegaan, vertellen bronnen. En ook de gemeentesecretaris zou in deze kwestie op sympathie van zijn collega's kunnen rekenen. "Het college gooit ambtenaren onder de bus", zo zou men ervaren.

'Willen affaire afsluiten'

En dat zou momenteel tot onrust en een onveilig gevoel binnen de ambtelijke organisatie leiden. "Kennelijk kun je zomaar geslachtofferd worden." Al voor deze kwestie waren er klachten vanuit de gemeenteraad over het tempo van de beantwoording van vragen en het verkrijgen van informatie vanuit het college. Dat zou nu mogelijk verergeren, omdat ambtenaren zeker willen weten dat ze op één lijn met het college zitten voordat ze hun stukken afgeven. "De problemen zijn veel groter dan het college doet voorkomen. Ze willen de affaire afsluiten, maar deze spin-off is zo groot dat het de vraag is of dat is gelukt."

Wethouders reageren niet

De wethouders willen niet reageren op vragen over dit onderwerp, vanwege 'de privacy' van beide ambtenaren. De ondernemingsraad van de gemeente houdt de kaken ook stijf op elkaar. En ook de concerndirecteur en gemeentesecretaris zelf willen geen antwoord geven op vragen.
Overigens hebben beide wethouders rondom deze hele kwestie het afgelopen half jaar nog niet één keer persvragen willen beantwoorden. Redenen daarvoor variëren van 'we gaan eerst met de raad in debat', 'we wachten het onderzoek af', tot aan 'na een debat van ruim acht uur is alles wel gezegd'.
Verantwoording
Naast de genoemde bronnen sprak Omroep Gelderland voor dit artikel met verschillende betrouwbare bronnen die allemaal anoniem willen blijven vanwege hun positie en/of de vertrouwelijkheid van de informatie. Drie bronnen daarvan zitten dusdanig dicht bij het vuur dat zij de gebeurtenissen vanuit de eerste hand kunnen vertellen. Alle bronnen kwamen daarbij met een overeenkomstig verhaal. Daar waar het kon, heeft Omroep Gelderland zoveel mogelijk feitelijk bewijs verzameld om de anonieme bronnen te controleren.

Zie ook: